Op deze pagina kunt u de Statenvertaling raadplegen in de editie van 1637 en/of 1657. De edities 1637, 1657 en de GBS-editie kunnen naar keuze parallel worden weergegeven. (Bij parallelweergave worden bij een vers eerst de kanttekeningen met verwijsteksten getoond, daarna de verklarende kanttekeningen.)
| Thola, ende Iaïr, zijn Richteren, vers 1, etc. Israel vervalt in grouwelicke Afgoderye, 6. Dies Godt haer overgeeft in de hant der Philistijnen ende Ammoniten, diese jammerlick plagen, 7. Israel verkrijgt ten laetsten, door ootmoedich bidden ende smeecken, mitsgaders afschaffinge der Afgoderye, genade by Godt, 10. De Ammoniten ende Israeliten legeren sich tegen malkanderen in Gilead, 17. |
| |
| 1 NA Abimelech nu 1 stont op, om Israël te 2 behouden, Thola, een sone van Pua, sone van Dodo, een man van 3 Issaschar: ende hy woonde tot 4 Samir, op het geberchte Ephraims. |
| 1 Van Godt (gelijck d’andere Richters) daer toe bysonderlick verweckt zijnde: alsoo vers 3. |
| 2 Om Israel na Abimelechs doot in vrede ende welstant te herstellen, ende te beschermen tegens alle, diese souden mogen willen beroeren, bespringen, ofte onderdrucken. |
| 3 Een van de alderkleenste stammen. |
| 4 Te onderscheyden van een ander Samir, gelegen op ’t geberchte in Iuda, aen de uyterste grenzen van Canaan. Ios. 15.4. |
| |
| 2 Ende hy richtede Israël drie ende twintich jaer: ende hy sterf, ende wert begraven tot Samir. |
| 3 Ende na hem stont op Iaïr, de 5 Gileaditer: ende hy richtede Israël twee ende twintich jaer. |
| 5 Uyt den lande Gilead, gelegen aen de oostzijde der Iordane. Siet Num. 32. Iosu. 17.1, 5. ende Gen. 31. op vers 21, 48. |
| |
| 4 Ende hy hadde dertich sonen, rijdende op dertich 6 ezelveulens, ende die hadden dertich steden, die sy noemden 7 Havvoth Iaïr, tot op desen dach; dewelcke in den lande Gilead zijn. |
| 6 Siet bov. cap. 5. op vers 10. |
| 7 Ofte, Iaïrs hoeven, vlecken. Also genoemt van haren vader Iaïr, ofte nae den voorigen Iaïr, waer van te sien is, Num. 32.41. Deut. 3.14. Misschien is dese Iaïr een nakomelinck des voorgaenden geweest. |
| |
| 5 Ende Iaïr sterf, ende wert begraven tot 8 Kamon. |
| 8 Eene stadt gelegen aen ’t noorden van ’t geberchte Gileads, in den lande Basan, toebehoorende den halven stam van Manasse. |
| |
| 6 Doe 9 voeren de kinderen Israëls voort, te doen dat a quaet was in de oogen des HEEREN, ende dienden den Baalim, ende 10 Astharoth, ende den Goden van Syrien, ende den Goden van Zidon, ende den Goden van Moab, ende den Goden der kinderen Ammons, mitsgaders den Goden der Philistijnen: ende sy verlieten den HEERE, ende en dienden hem niet. |
| 9 T’ elckens van quaet tot ergervoortgaende, als blijckt uyt het volgende. |
| a Iud. 2.13. ende 3.7. ende 4.1. ende 6.1. |
| 10 Siet bov. cap. 2. op vers 13. |
| |
| 7 So ontstack de toorn des HEEREN tegen Israël: ende hy 11 verkochtse in de hant der Philistijnen, ende in de hant der kinderen Ammons. |
| 11 D. hy gafse, ofte, leverdese over in de macht, etc. Siet bov. cap. 2. op vers 14. |
| |
| 8 Ende sy 12 onderdruckten ende vertraden de kinderen Israëls in 13 dat selve jaer: 14 achtien jaer [onderdruckten sy] alle de kinderen Israëls, die aen gene zijde der Iordane waren, in den lande der Amoriten, dat in 15 Gilead is. |
| 12 Ofte, overweldichden, verbraken, verwreven. And. Sy hadden onderdruckt ende vertreden. |
| 13 Als sy tot dese grouwelicke Afgoderye vervielen, den Heere soo qualick danckende voor de langdurige vrede, die hy hen verleent hadde. |
| 14 And. zijnde het achtiende jaer, [te weten] alle, etc. |
| 15 Siet bov. op vers 3. |
| |
| 9 Daertoe togen de kinderen Ammons over de Iordane, om te krijgen, selfs tegen Iuda, ende tegen Benjamin, ende tegen het huys Ephraims: so dat Israël seer bange wert. |
| 10 Doe riepen de kinderen Israëls tot den HEERE, seggende: Wy hebben tegen u gesondigt, so om dat wy onsen Godt hebben verlaten, als dat wy den Baalim gedient hebben. |
| 11 Maer de HEERE seyde tot de kinderen Israëls: Heb ick u niet van de Egyptenaren, ende van de Amoriten, ende van de kinderen Ammons, ende van de Philistijnen, |
| 12 Ende de Zidoniers, ende Amalekiten, ende 16 Maoniten, [die] u onderdruckten, doe ghy tot my riepet, alsdan uyt hare hant verlost? |
| 16 Hebr. Maon. Daer was eene stadt van dien naem in ’t Zuyden van Iuda, by de woestijne Maon. Siet Ios. 15. op vers 55. And. den inwoonderen [des lants]. |
| |
| 13 Nochtans hebt ghy my b verlaten, ende anderen Goden gedient: daerom en 17 sal ick u niet meer verlossen. |
| b Deuter. 32.15. Ierem. 2.13. |
| 17 Hebr. Ick sal niet toedoen ofte voortgaen om u lieden te verlossen. Dit dreygt de Heere onder conditie, indien sy hen niet van herten bekeerden, verlatende alle afgoderye, ende den waren Godt alleen dienende: gelijck het volgende uytwijst. |
| |
| 14 18 Gaet henen, ende roept tot de Goden, die ghy verkooren hebt: laet u die verlossen, ter tijt uwer benautheyt. |
| 18 Dit is een maniere van spreken genoemt ironia ofte bespottinge: als of Godt seyde: Siet ende ondervindt of de Goden die ghy voor desen hebt aengebeden, u sullen verlossen. |
| |
| 15 Maer de kinderen Israëls seyden tot den HEERE; Wy hebben gesondigt, doet ghy ons, nae alles dat 19 goet is in uwe oogen: alleenlick verlost ons doch te desen dage. |
| 19 D. nae u believen, welgevallen. |
| |
| 16 Ende sy deden de 20 vreemde Goden uyt haer midden wech, ende dienden den HEERE: doe wert sijne ziele 21 verdrietich over den 22 arbeyt van Israël. |
| 20 Hebr. de Goden des vreemden. D. der Heydenen, die van Godt ende Israel vervreemt waren. |
| 21 Ofte, beangstigt, benaeuwt. Hebr. eyg. verkort, afgemaeyt. Dit wort menschelicker wijse ende by gelijckenisse, van Godt geseyt. Vergel. Exod. 16.9. Num. 21.4. ende ond. cap. 16.16. Iob 21.4, etc. |
| 22 Ofte, moeyte: D. elende, lijden, verdriet, die hen werden aengedaen, ende waer in hare ziele arbeydde. |
| |
| 17 Ende de kinderen Ammons werden by een geroepen, ende legerden hen in 23 Gilead: daer en tegen werden de 24 kinderen Israëls vergadert, ende legerden hen te 25 Mizpa. |
| 23 Siet bov. op vers 3. |
| 24 Zijnde na hare bekeeringe getroost ende gesterckt van den Heere, die Iephtah tot haren Verlosser verweckt heeft. Siet cap. 11. |
| 25 Gelegen op ofte aen ’t geberchte van Gilead. siet Gen. 31.49. ende ond. cap. 11.11, 29. Daer zijn meer andere plaetsen geweest van desen name: om dat het Hebr. woort oock beteeckent eene hoochte, ofte andersins bequame plaetse daer men wacht kan houden, ende verre van sich sien. Siet van een lant Mizpa Ios. 11.3. gelegen onder den berch Hermon, aen de zee. Van Mizpe in Iuda, Ios. 15.38. Ende in Benjamin, Ios. 18.26. Ende Mizpe der Moabiten, 1.Sam. 22.3. Siet oock 1.Reg. 15.22. Nehem. 3.7, 15, 19. Ier. 40.6. Hos. 5.1. |
| |
| 18 Doe seyden het volck, de 26 Oversten van Gilead, 27 d’een tot den anderen; 28 Wie is de man, die beginnen sal te strijden tegen de kinderen Ammons? c Die sal tot een hooft zijn allen inwoonderen van Gilead. |
| 26 De Outsten des volcx. siet ond. cap. 11.5. |
| 27 Hebr. de man tot sijnen naesten. |
| 28 De sin is: die dat sal doen, sal een Krijchs-overste, ofte, Richter wesen over alle Israëliten, die in Gilead woonen. Siet sulcke maniere van vragen Deut. 20.5, 6, etc. Psal. 34.13.14. ende elders. |
| c Iud. 11.6, 9, 10, 11. |
