Statenvertaling.nl

sample header image

Richteren 1 – Statenvertaling editie 1637

Op deze pagina kunt u de Statenvertaling raadplegen in de editie van 1637 en/of 1657. De edities 1637, 1657 en de GBS-editie kunnen naar keuze parallel worden weergegeven. (Bij parallelweergave worden bij een vers eerst de kanttekeningen met verwijsteksten getoond, daarna de verklarende kanttekeningen.)

Edities SV:    

Bijbelboek:    

Hoofdstuk: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21
Inleiding Bijbelboek
Weergave: Met kanttekeningenZonder kanttekeningen

Richteren 1

De stam Iuda begint op Godts bevel krijch te voeren tegen d’inwoonderen van Canaan, vers 1, etc. Overwint Adonibezek, 4. Wint Ierusalem, 8. slaet de kinderen Enaks van Hebron, 10. Othniel wint Debir, ende bekomt daer door Calebs dochter tot een Wijf, 11. De Keniten woonen onder Iuda, 16. Simeon wint Zephath, 17. ende Iuda verscheyden steden der Philistijnen, 18. Die vanden huyse Iosephs winnen Bethel, 23. Verhael vande slappicheyt der stammen in ’t verdrijven der Canaaniten, waer door sy van deselve worden gequelt, ende onder malkanderen blijven woonende, 19, 21, etc.
 
1 ENde het geschiedde na den doot van Iosua, dat de kinderen Israëls den HEERE 1 vraegden, seggende: a Wie sal onder ons voor eerst op-trecken nae de Canaaniten, om tegens hen te krijgen?
1 Door den Hooge-Priester, met den Ephod bekleet zijnde. Siet hier van Godts bevel, Num. 27.21. ende verg. ond. cap. 20.18. 1.Sam. 23.9.
a Iud. 20.18.
 
2 Ende de HEERE seyde; 2 Iuda sal optrecken: siet, ick hebbe dat lant in sijne hant gegeven.
2 D. de stam Iuda. Alsoo in ’t volgende, Simeon, dat is, de stam Simeons, ende soo voorts inde reste.
 
3 Doe seyde Iuda tot sijnen broeder 3 Simeon; Treckt met my op in mijn 4 lot, ende laet ons tegen de Canaaniten krijgen, so sal ick oock met u optrecken in u lot: also tooch Simeon met hem.
3 De erffenissen van Iuda ende Simeon waren voor een deel onder malkanderen vermengt ofte gemeen. siet Ios. 9.1, 9.
4 D. om ’tlant, dat my door ’t lot toegevallen is, in te nemen.
 
4 Ende Iuda tooch op, ende de HEERE gaf de Canaaniten ende de Phereziten in 5 hare hant: ende sy sloegense by 6 Bezek, tien duysent man.
5 Inde hant van Iuda ende Simeon.
6 Niet verre van Ierusalem gelegen. Siet oock 1.Sam. 11.8.
 
5 Ende sy vonden Adoni-Bezek te Bezek, ende streden tegens hem: ende sy sloegen de Canaaniten ende de Phereziten.
6 Doch Adoni-Bezek vluchtede, ende sy jaechden hem na: ende sy grepen hem, ende 7 hieuwen de duymen sijner handen ende sijner voeten af.
7 D’ oorsake hier van, was sijne grouwelicke Tyrannie verhaelt in ’t volgende vers.
 
7 Doe seyde Adoni-Bezek; Tseventich Coningen, met afgehouwene duymen harer handen ende harer voeten, waren onder mijne tafel 8 [de kruymen] oplesende; gelijck als ick gedaen hebben, alsoo heeft my Godt vergolden: ende sy brachten hem tot Ierusalem, ende hy sterf aldaer.
8 ’Tgene van de tafel afviel, ofte hen toegeworpen wierde.
 
8 Want de kinderen van Iuda 9 hadden tegen Ierusalem gestreden, ende haddense 10 ingenomen, ende met de 11 scherpte des sweerts geslagen: ende sy hadden de stadt in ’t vyer 12 gesett.
9 And. streden: maer het meeste gevoelen is, dat alhier by occasie, dat in ’t voorgaende vers geseyt is, datse Adoni-Bezek te Ierusalem brachten, de inneminge van Ierusalem, ende eenige andere geschiedenissen (tot aen het 17. vers) uyt het boeck Iosua worden wederhaelt, als te sien is Ios. cap. 15.
10 Verstaet dat deel der stadt, het welcke hen te deel gevallen was, niet het ander deel, dat Benjamin mede toequam, ende het Slot. siet Ios. 15.8, 63. ende 18.11, 28. Oock ond. vers 21. met de aenteeck.
11 Hebr. aen den mont des sweerts.
12 Hebr. gesonden: D. sy hadden het vyer daer in geworpen: alsoo ond. cap. 21.48.
 
9 b Ende 13 daerna waren de kinderen van Iuda af getogen, te krijgen tegen de Canaaniten, woonende in ’t geberchte, ende in ’t Suyden, ende in de leechte.
b Ios. 10.36. ende 11.21. ende 15.13.
13 Na de inneminge van Ierusalem.
 
10 c Ende 14 Iuda was henen getogen tegen de Canaaniten, die te 15 Hebron woonden, (de naem nu van Hebron was te vooren Kiriath Arba,) ende sy sloegen den 16 Sesaï, ende Ahiman, ende Thalmaï.
c Ios. 15.14.
14 Onder ’t beleyt van Iosua ende Caleb, Ios. 15.14.
15 Siet Ios. 15.13.
16 Drie Reusen, kinderen Enaks, als ond. vers 20 verhaelt wort.
 
11 Ende van daer was 17 hy henen getogen tegen de inwoonderen van d Debir: de naem nu van 18 Debir was te vooren Kiriath-Sepher.
17 Iuda.
d Ios. 15.15, etc.
18 Siet Ios. 12.13.
 
12 Ende Caleb seyde; Wie Kiriath-Sepher sal slaen, ende nemense in, dien sal ick oock mijne dochter Achsa tot eene vrouwe geven.
13 Doe namse Othniël in, 19 de soon van Kenaz, 20 broeder van Caleb, 21 die jonger was dan hy: ende Caleb gaf hem Achsa sijne dochter tot eene vrouwe.
19 D. nakomelinck van Kenaz, gelijck sommige dit verstaen.
20 D. bloet-verwant, nae bestaende: dit verstaen sommige van Othniel, andere van Kenaz. Verg. Num. 32.12. Ios. 15.17. ond. 3.9, 11. 1.Chron. 4.13, 15.
21 Hebr. kleynder, ofte, minder als hy, namelick Kenaz. Anders die (T.w. Othniel) de jongste was van, ofte, uyt hem, namelick, Kenaz: dat is, de jongste ende geringste van aensien onder alle nakomelingen van Kenaz, ende des niet tegenstaende vereert ende verheven boven andere door dese manlicke daet, het gevolgde houwelick, ende Richterschap. onder cap. 3.9, etc.
 
14 22 Ende het geschiedde, als sy [tot hem] quam, dat sy hem 23 aenporde, om van haren vader een velt te begeeren; ende sy spronck van den esel af: doe seyde Caleb tot haer; Wat is u?
22 Siet van dit verhael, Ios. 15.18, 19. ende d’ aenteeck. aldaer.
23 Ofte, aensochte.
 
15 Ende sy seyde tot hem; Geeft my eenen 24 segen; dewijle ghy my een 25 dorre lant gegeven hebt, geeft my oock waterwellingen: doe gaf haer Caleb hooge wellingen, ende leege wellingen.
24 Siet Gen. 33. op vers 11.
25 Hebr. Suyd-lant.
 
16 De kinderen des 26 Keniters, Moses schoonvaders, togen oock uyt 27 de Palmstadt op met de kinderen van Iuda, nae de woestijne van Iuda, die tegen’t Zuyden van 28 Harad is: 29 ende sy gingen henen ende woonden met het volck.
26 Verstaet Iethro. siet Num. 24.21, 22.
27 Iericho. Siet Deut. 34. op vers 3.
28 De naem eener stadt, gelegen by’t gebergte Seir, ende misschien oock van eenen Coninck der selver plaetse. Siet Num. 21.1.
29 Hebr. ende hy ginck ende woonde, ofte, bleef met, ofte, by den volcke. Hy, naemlick, de Keniter, dat is, Iethros nakomelingen. Sommige setten ’t aldus over: want hy (de Keniter) was [mede] getogen, ende was gebleven, ofte, hadde gewoont by den volcke, naemlick Israel. siet Num. 10.29. ende 24.21, 22. 1.Sam. 15.6.
 
17 30 Iuda dan tooch met sijnen broeder Simeon, ende sy sloegen de Canaaniten, woonende te 31 Zephath, ende sy 32 verbandense, ende men noemde den naeme deser stadt 33 Horma.
30 Hier wort de Historie, bov. vers 8. verlaten zijnde, hervatt ende vervolcht.
31 Dese plaetse wort nergens meer vermelt: alleenlick vintmen 2.Chron. 14.9, 10. het dal Zephata, by Maresa, in Iuda: Sommige setten ’t aldaer over: het dal [liggende] nae Zephath toe.
32 Siet Deut. 2. op vers 34.
33 D. Ban, verbanninge. Vergel. Num. 14.45. ende 21.3. Sommige meynen, dat dit Horma zy de Conincklicke stadt, gelegen aende Suyder grensen van Canaan, aen het West-eynde des geberchtes Seïr: Siet Iosu. 12.14. ende 15.30. ende 19.4. 1.Sam. 30.30. 1.Chron. 4.30.
 
18 Dear toe nam Iuda 34 Gaza in, met hare 35 lantpale, ende Askelon met hare lantpale: ende Ekron met hare lantpale.
34 Dese steden waren gelegen in der Philistijnen lant, aende middellantsche Zee, ende worden dickwijls in de H. Schrift vermelt.
35 D. Het omliggende lant: alsoo in ’t volgende.
 
19 Ende de HEERE was met Iuda, dat hy [de inwoonders] van ’t geberchte verdreef: maer 36 hy en [ginck niet voort] om de inwoonders des dals te verdrijven, 37 om dat sy ysere wagenen hadden.
36 N. Iuda, And. maer niet verdrijvende.
37 Hoewel de Heere met Iuda geweest was in ’t innemen van ’t geberchte, so en was hy evenwel niet hertich genoech om de reste te vervolgen, door menschelicke vreese, die hier by hem meer vermochte, als het bevel ende de beloften Godes, Ios. 13.6. ende 17.18. Vande ysere wagenen te dier tijt in ’t strijden gebruycklick, Siet Ios. 17.18.
 
20 Ende sy gaven 38 Hebron aen Caleb, gelijck als d Mose gesproken hadde: ende hy verdreef van daer de 39 drye sonen Enaks.
38 Siet hier van de Historie Ios. 14. van het 6 vers tot het eynde.
d Num. 14.24. Ios. 14.13.
39 Van dewelcke boven vermelt is, vers 10. Van Enak ende sijne nakomelingen, die Reusen geweest zijn, siet Num. 13. op vers 22. And. des Reusen.
 
21 Doch de kinderen Benjamins hebben de Iebusiten, 40 te Ierusalem woonende, niet verdreven: maer de Iebusiten woonden met de kinderen Benjamins te Ierusalem, tot op 41 desen dach.
40 Verst. in het opperste deel der stadt, ende het Slot, welck Benjamin te deele was gevallen, also hare erffenissen by die van Iuda voor een deel gelegen waren. Ios. 18.11. Iuda hadde het sijne ingenomen, als bov. vers 8. uyt het Slot zijn de Iebusiten eerst van David verdreven. 2.Sam. 5. versen 6, 7.
41 Als dit van den autheur deses boecx beschreven wert.
 
22 Ende het huys Iosephs tooch oock op nae Bethel: Ende de HEERE was met hen.
23 Ende het huys Iosephs bestelde verspieders by Bethel: de naem nu deser stadt e was te vooren 42 Luz.
e Genes. 28.19.
42 Siet Genes. 28. vers 19.
 
24 Ende de 43 wachters sagen eenen man, uytgaende uyt de stadt: ende sy seyden tot hem; Wijst ons doch den inganck der stadt, ende wy sullen weldadicheyt by u doen.
43 Die uytgesonden waren, om de gelegentheyt der stadt te bespieden.
 
25 Ende als hy hen den inganck der stadt gewesen hadden, so sloegen sy de stadt met de scherpte des sweerts: maer dien man, ende sijn gantsche huysgesin, lieten sy gaen.
26 Doe tooch dese man in ’t lant der 44 Hethiten: ende hy bouwede eene stadt, ende noemde haren name Luz; dit is haer naem tot op desen dach.
44 Woonende aen de Noordzijde van ’t geberchte Ephraims.
 
27 f Ende 45 Manasse en verdreef 46 Beth-Sean niet, nochte hare 47 onderhoorige plaetsen, nochte 48 Taanach met hare onderhoorige plaetsen, nochte de inwoonderen van Dor met hare onderhoorige plaetsen; nochte de inwoonderen van 49 Iibleam met hare onderhoorige plaetsen, nochte de inwoonderen van Megiddo met hare onderhoorige plaetsen: ende de Canaaniten 50 wilden woonen in den selven lande.
f Ios. 17.11, 12.
45 Verstaet den halven stam, woonende in Canaan: niet, die over de Iordane in Gilead, ende Basan woonden.
46 D. de inwoonders van Beth-Sean: gelijck in het volgende verklaert wort. Beth-Sean lach by de Iordane aen de west-zijde. siet Ios. 17.11.
47 D. de omliggende plaetsen, onder haer sorterende. Hebr. Dochteren.
48 Gelegen aen ’t geberchte Gilboa. Siet oock Ios. 17. vers 11. ende 21.25.
49 Ios. 17.11. Beyde dese plaetsen lagen nae by de Middellantsche zee.
50 Ofte, vonden goet, verwillichden, ofte, begosten (Hebr. de Canaaniter wilde, etc.) T.w. ofte uyt moetwille, ofte op conditie van Tribuyt: gelijck sommige dit uyt het volgende vers verklaren. Alsoo ond. vers 35. Siet oock Ios. 17.12.
 
28 Ende het geschiedde, als Israël sterck wert, dat hy de Canaaniten op cijns stelde: maer hy en 51 verdreefse niet gantschelick.
51 Hebr. verdrijvende verdreef hy hem niet: te weten, den Canaaniter.
 
29 g Oock en verdreef Ephraim de Canaaniten niet, die te 52 Gezer woonden: maer de Canaaniten woonden in ’t midden van hem, te Gezer.
g Ios. 16.10.
52 Gelegen by de beke Gaas nae de Middellantsche zee toe: zijnde mede eene stadt der Leviten, Ios. 21.21.
 
30 Zebulon en verdreef de inwoonderen van 53 Kitron niet, nochte de inwoonderen van 54 Nahalol: maer de Canaaniten woonden in ’t midden van 55 hem, ende waren cijnsbaer.
53 Gelegen by ’t geberchte Zebulons west-waert, nae by den oorspronck vande beke Iiphtahel.
54 Siet Ios. 19.15.
55 Zebulon.
 
31 Aser en verdreef de inwoonderen van 56 Acco niet, nochte de inwoonderen van Zidon: nochte 57 Achlab, nochte Achsib, nochte Chelba, nochte Aphik, nochte Rechob:
56 Dese plaetsen waren gelegen aende middellantsche zee, alleenlick lagen Aphick ende Achlab wat lantwaert in. Van Asers Lot siet Ios. 19.24, etc. Rechob was oock eene stadt der Leviten, Ios. 21.31. mede lantwaert in gelegen. siet Num. 13.21.
57 D. de inwoonderen van dese steden.
 
32 Maer de Aseriten woonden in ’t midden der Canaaniten, die in den lande woonden: want sy en verdrevense niet.
33 Naphtali en verdreef de inwoonderen van 58 Beth-Semes niet, nochte de inwoonderen van Beth-Anath, maer woonde in ’t midden der Canaaniten, die in den lande woonden; doch de inwoonders van Beth-Semes ende Beth-Anath werden hen cijnsbaer.
58 Siet van dese beyde steden, gelegen in Naphtali, Ios. 19.38.
 
34 Ende de Amoriten drongen de kinderen Dans in ’t geberchte: wantse hen niet toelieten af te komen in 59 het dal.
59 D. in de leegten.
 
35 Oock 60 wilden de Amoriten woonen op het geberchte Heres, te 61 Ajalon, ende te Saalbim: maer de hant des huyses Iosephs wert swaer, so datse 62 cijnsbaer werden.
60 Set bo. op vers 27.
61 Siet Ios. 19.42. ende 21.24. Saalbim lach in het dal Eskol, Ajalon van daer in het Noord-west nae de West-zee, op de grenzen van Dan. Andere plaetsen van desen naem, siet ond. cap. 12.12.
62 Hebr. tot cijns werden, ofte, waren. De sin is, die vanden huyse Iosephs quamen Dan te hulpe, ende bedwongen de Amoriten soo verre, dat se hen cijns-baer werden.
 
36 Ende de lantpale des Amoriten was van den opganck van 63 Akrabbim, van den 64 rotzsteen, ende opwaerts henen.
63 Gelegen by ’t Suyd-eynde van de Sout-zee, ende aen’t Oost-eynde van ’t geberchte Seïr, op de uyterste grenzen van Canaan, tegen ’t Suyden. Siet Ios. 15.2, 3, 5.
64 And. Sela, ofte Petra Arabiae. eene vermaerde stadt, op een steenrotze gelegen.

Einde Richteren 1