Op deze pagina kunt u de Statenvertaling raadplegen in de editie van 1637 en/of 1657. De edities 1637, 1657 en de GBS-editie kunnen naar keuze parallel worden weergegeven. (Bij parallelweergave worden bij een vers eerst de kanttekeningen met verwijsteksten getoond, daarna de verklarende kanttekeningen.)
| Als alle de Koningen van Canaan hoorden wat Iosua al uytrichtte, hielden sy t’samen raet, ende besloten eenpaerlick tegen Israël te krygen, vers 1, etc. De Gibeoniten hen gelatende van uyt verre landen te lomen, blyven bij het leven door seker bedriechlick verbont, ’t welck sy met de Israëliten op-richten, 3. hare listicheyt breeckt uyt na drie dagen, 16. het verdrach blijft evenwel vaste, om des eedts wille, 18. maer, tot straffe van haer bedroch, worden sy dienstknechten der Israëliten gemaeckt, 21. |
| |
| 1 ENde het geschiedde, doe [dit] hoorden alle de Koningen, 1 die aen dese zijde der Iordane waren, op ’t geberchte, ende in de leechte, ende aen alle 2 havenen der 3 grooter Zee, tegen over Libanon: De Hethiten, ende de Amoriten, de Canaaniten, de Phereziten, de Heviten ende de Iebusiten 4 . |
| 1 T.w. in ’t lant Canaan, daer doe ter tijdt de Israëliten in waren gekomen, als oock de schrijver deses boecx. |
| 2 And. Oeveren, of reen. |
| 3 D. der middelantsche Zee. |
| 4 De Girgasiten zijn hier niet by gevoecht, veelicht om datse geringe waren. |
| |
| 2 So vergaderden sy hen t’samen om tegen Iosua, ende tegen Israël te krijgen, 5 eenmoedichlick. |
| 5 Hebr. met eenen mont. D. eendrachtelick haer t’ samen verbindende. |
| |
| 3 Als de inwoonders te 6 Gibeon hoorden wat Iosua met Iericho ende met Ai gedaen hadde: |
| 6 Dit is een groote stadt geweest, Ios. 10.2. gelegen in het erfdeel der stamme Benjamin, ende sy was te deser tijdt de Hooft-stadt der Heviten. Ios. 11.19. dien volgens waren de Gibeoniten mede gehoorich tot die seven volcken die Godt bevolen hadde uyt te roeyen, ende met welcke sy geen verbont mochten maken sonder Godts speciael consent. Exo. 23.32. Deut. 7.2. Sy is daer na den Priesteren tot eene wooninge gegeven. Ios. 21.17. |
| |
| 4 So handelden sy oock 7 archlistelick, ende gingen henen, ende veynsden sich gesanten te zijn, ende sy namen oude sacken op hare esels, ende oude ende gescheurde, ende 8 t’samen-gebondene lederen wijn-sacken. |
| 7 T.w. gelijck Balak ende andere te vooren gedaen hadden: ofte, gelijck de andere Canaanitische Coningen gesocht hebben haer selven met wapenen te beschermen, alsoo hebben dese gesocht met listicheyt haer leven te behouden. |
| 8 T.w. daerse gescheurt waren. |
| |
| 5 Oock oude ende 9 bevleckte schoenen aen hare voeten, ende sy hadden oude kleederen aen: ende 10 al het broot dat sy op hare reyse hadden, was drooch [ende] 11 beschimmelt. |
| 9 And. gelapte. |
| 10 Hebr. al het broot van haren reys-kost. |
| 11 Hebr. eygentl. gespickelt, gepleckt. |
| |
| 6 Ende sy gingen tot Iosua in ’t leger te 12 Gilgal: ende sy seyden tot hem, 13 ende tot de mannen Israëls, Wy zijn gekomen uit verren lande; so maeckt nu een verbont met ons. |
| 12 Siet Ios. 5.9. |
| 13 Hebr. tot den man Israëls, dat is, tot yeder man onder de Israeliten. And. tot de Vorsten, ofte voornaemste mannen Israels, alsoo oock onder vers 7. ende 14. |
| |
| 7 Doe seyden de mannen Israëls tot de 14 Heviten, Misschien woont ghylieden 15 in ’t midden van ons, 16 hoe sullen wy dan een verbont met u maken? |
| 14 D. Gibeoniten. Siet ond. c. 11. vers 19. |
| 15 D. in desen lande, ’t welck ons van Godt gegeven is. |
| 16 Dit was den Israeliten expresselick verboden, Exod. 23.32. ende Deut. 7.2. |
| |
| 8 Sy dan seyden tot Iosua, 17 Wy zijn uwe knechten: doe seyde Iosua tot hen, Wie zijt ghylieden, ende van waer komt ghy? |
| 17 D. wy onderwerpen ons onder uwe heerschappie ende bevel, ende sijn willich aen te nemen de conditien die het u believen sal ons te geven, al ware het oock dat ghy ons tot uwe knechten wildet maken. |
| |
| 9 Sy nu seyden tot hem, 18 Uwe knechten zijn uyt seer verren lande gekomen, 19 om den name des HEEREN uwes Godts: want wy hebben sijn geruchte gehoort, ende alles wat hy in Egypten gedaen heeft. |
| 18 Dat is, wy. |
| 19 D. hebbende gehoort de heerlickheyt des Godts Israels, ende de groote daden die hy gedaen heeft. |
| |
| 10 Ende a alles wat hy gedaen heeft den tween Coningen der Amoriten, die aen gene zijde der Iordane waren, Sihon den Coninck van Hesbon, ende Og den Coninck van Basan, die te Astaroth [woonde]. |
| a Num. 21.24, 33. Deuter. 1.4. |
| |
| 11 Daerom spraken tot ons onse Outste, ende alle de inwoonders onses lants, seggende: Neemt reys-kost met u in uwe handen op de reyse, ende gaet haer te gemoete: ende segt tot haer, Wy zijn ulieder knechten; So maeckt nu een verbont met ons. |
| 12 Dit ons broot hebben wy warm tot onsen teer-kost uyt onse huysen genomen, ten dage doe wy uyttogen om tot ulieden te reysen: maer siet, nu is ’t drooch, ende ’t is 20 beschimmelt. |
| 20 Als vers 5. |
| |
| 13 Ende dese ledere wijnsacken die wy gevult hebben, waren nieuwe, maer siet, sy zijn gescheurt: ende dese onse kleederen, ende onse schoenen zijn out geworden van wegen dese seer lange reyse. |
| 14 Doe namen 21 de mannen van haren reys-kost: ende sy en 22 vraechden ’t 23 den mont des HEEREN niet. |
| 21 D. de Overste der Israeliten, als vers 15. And. sy namen de mannen aen van wegen haren reyskost, oordeelende uyt hare beschimmelde spijse, datse van verre quamen. |
| 22 T.w. door den Hoogen-Priester, den Ephod aen hebbende. siet Num. 27.21. Siet oock 1.Sam. 23.9. |
| 23 D. den Heere, die belooft hadde te antwoorden van het versoen-decksel, Exo. 25.22. |
| |
| 15 Ende Iosua maeckte vrede met hen, ende hy maeckte een verbont met hen, dat hyse by het leven behouden soude: ende de Overste der vergaderinge 24 swoeren haer. |
| 24 D. Sy bevestichden met eenen eedt ’t gene dat Iosua haer belooft hadde, T.w. dat sy levendich blijven souden. |
| |
| 16 Ende ’t geschiedde ten eynde van drye dagen, na dat sy ’t verbont met haer gemaeckt hadden, so hoorden sy, dat sy hare nae-bueren waren, ende dat sy in ’t midden van haer waren woonende. |
| 17 Want doe de kinderen Israëls voort-togen, so quamen sy ten derden dage aen hare steden: hare steden nu waren Gibeon, ende 25 Chephira, ende 26 Beëroth, ende Kiriath-Iearim. |
| 25 Chephira was eene stadt in ’t erfdeel der stamme Benjamin, siet Ios. 18.26. |
| 26 Dese stadt lach oock in de stamme Benjamin, Ios. 18.25. |
| |
| 18 Ende de kinderen Israëls en sloegense niet, om dat de Overste der vergaderinge haer gesworen hadden by den HEERE den Godt Israëls: 27 daerom murmureerde de gantsche vergaderinge tegen de Overste. |
| 27 T.w. om dat sy de Gibeoniten niet en mochten uytroeyen soo wel als de andere natien der Canaaniten. |
| |
| 19 Doe seyden alle de Overste tot de gantsche vergaderinge, Wy hebben haer gesworen by den HEERE den Godt Israëls; daerom en kunnen wy haer niet 28 aentasten. |
| 28 T.w. Vyandelicker-wijse: dat is, wy en mogense niet dooden, noch t’ onder brengen. |
| |
| 20 29 Dit sullen wy hen doen, dat wijse by ’t leven behouden: 30 op dat geenen grooten toorn over ons en zy, om 31 des eedts wille, dien wy hen gesworen hebben. |
| 29 T.w. dat vers 21. geseyt wort. |
| 30 Dat is, dat de HEERE van wegen sulcke meyn-eedicheyt sich over ons niet en vertoorne, ende eene plage over ons en sende: gelijck naderhant over Saul gekomen is, 2.Sam. 21.1. |
| 31 T.w. indien wy den selven verbraken. |
| |
| 21 Voorder seyden de Overste tot 32 haer, Laetse leven, ende laetse hout-houwers, ende 33 water-putters zijn der gantscher vergaderinge, 34 gelijck de Overste 35 tot haer geseyt hebben. |
| 32 T.w. tot de kinderen Israels. |
| 33 Dese waren de geringste ende verachste onder den volcke, Deut. 29.11. |
| 34 D. gelijck wy geseyt hebben. |
| 35 T.w. tot de Gibeoniten. |
| |
| 22 Ende Iosua riepse, ende sprack tot haer, seggende: Waerom hebt ghylieden ons bedrogen, seggende, Wy zijn seer verre van ulieden geseten, daer ghy in ’t midden van ons zijt woonende? |
| 23 Nu dan, 36 vervloeckt zijt ghylieden, ende onder ulieden en sullen niet 37 afgesneden worden knechten, nochte hout-houwers, noch water-putters ten 38 huyse mijnes Godts. |
| 36 Verst. door desen vloeck eenen tijtlicken, armen, elendigen staet, als in’t volgende verklaert wort. |
| 37 Dat is, niet op en houden, maer altijt, in uwe geslachten, ende by uwe nakomelingen, slaven blijven. |
| 38 D. in den Tabernakel, ende daer na in den Tempel: Ia tot dienst der gantscher gemeynte, vers 21. |
| |
| 24 Sy dan antwoorden Iosua, ende seyden, Dewijle het uwen knechten 39 sekerlick was te kennen gegeven, dat de HEERE uwe Godt sijnen knecht Mose geboden heeft, dat hy u lieden al dit lant geven, ende b alle de inwoonders des lants voor ulieder aengesichte verdelgen soude: so vreesden wy 40 onses levens seer voor ulieder aengesichten, daerom hebben wy dese sake gedaen. |
| 39 Hebr. te kennen gevende te kennen gegeven was. |
| b Deut. 7.1, 2. |
| 40 Hebr. onse zielen. D. leven, persoonen. Siet Gen. 12.5. |
| |
| 25 Ende nu, siet wy zijn 41 in uwe hant: doet gelijck het goet, ende gelijck het recht is in uwe oogen ons te doen. |
| 41 Dat is, in uwe macht ende gewelt, Ghy moocht met ons doen, ende ons sulck eenen dienst ende last opleggen, als het u belieft. |
| |
| 26 So dede hy haer alsoo, ende hy verlostese van de hant der kinderen Israëls, dat syse niet doot en sloegen. |
| 27 Also 42 gafse Iosua over ten selven dage tot hout-houwers, ende water-putters der vergaderinge, ende dat tot den Altare des HEEREN, tot desen dach toe, aen de plaetse die hy verkiesen soude. |
| 42 Hier van houdtmen datse genoemt zijn, Nethinim, D. gegevene, overgegevene. |
