Statenvertaling.nl

sample header image

Johannes 7 – Statenvertaling editie 1637

Op deze pagina kunt u de Statenvertaling raadplegen in de editie van 1637 en/of 1657. De edities 1637, 1657 en de GBS-editie kunnen naar keuze parallel worden weergegeven. (Bij parallelweergave worden bij een vers eerst de kanttekeningen met verwijsteksten getoond, daarna de verklarende kanttekeningen.)

Edities SV:    

Bijbelboek:    

Hoofdstuk: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21
Inleiding Bijbelboek
Weergave: Met kanttekeningenZonder kanttekeningen

Johannes 7

1 Christus verkeert in Galilea. 2 Sijne broeders vermanen hem nae Ierusalem op het Feest der Loof-hutten te trecken. 6 ’t welck hy voor dien tijdt weygert. 10 maer volght nae eenige dagen heymelick. 14 Leert in den Tempel, ende verantwoort sijne leere, als oock sijn wonderwerck op den Sabbath gedaen. 25 Verscheyden gevoelen des volcks van hem. 28 Gaet voort in het leeren. 30 daer over sommige hem soecken te vangen, ende en konnen niet. 32 De Phariseen ende Overpriesters senden hare dienaers om hem te vangen. 33 Hy dreyght de ongeloovige Ioden, dat’se hem daerna niet en sullen vinden. 37 ende hy noodight tot hem alle dorstige, ende belooft den Heyligen Geest, dien, die in hem gelooven. 40 waer uyt verdeeltheydt onder ’t volck ontstaet. 45 De dienaers komen weder, sonder Christum gevangen te brengen, ende roemen sijne leere. 47 ’t welck de Phariseen qualick nemen, sprekende smadelick van Christo ende van het volck. 50 Nicodemus wederspreeckt haer doen, waer door sy twistigh worden onder malkanderen, ende scheyden.
 
1 ENde na desen 1 wandelde Iesus in Galilea, want hy en wilde in Iudea niet wandelen, om dat 2 de Ioden hem sochten te dooden.
1 D. verkeerde, van de eene plaetse van Galileen na d’ander reysende. Wat hy nu aldaer gedaen heeft wort beschreven van Matt. capp. 15. 16. 17. ende 18. ende van Mar. cap. 7. 8. ende 9.
2 N. te Ierusalem, om dat hy op den Sabbath den acht-ende-dertich-jarigen siecken genesen hadde. Ioan. 5.16.
 
2 Ende 3 het Feest der Ioden [namelick] de a [Loof-] hutten-settinge, was na by.
3 Dit was het derde groot Iaer-feest der Ioden, ’t welck sy houden moesten op den vijftienden dagh des sevenden maendts, welcke met onsen September ten deele over een komt: in het welcke sy hutten maeckten van tacken van groene boomen, daer in sy haer seven dagen onthielden, tot gedachtenisse dat hare vaders 40 jaren lanck in de woestijne in hutten gewoont hadden. Siet van dit Feest Lev. 23.34, 40. ende Neh. 8.15, 16.
a Lev. 23.34.
 
3 So seyden dan sijne 4 broeders tot hem, Vertreckt van hier, ende gaet henen in Iudeam, op dat oock 5 uwe discipelen uwe wercken mogen aenschouwen, die ghy doet.
4 D. bloetverwanten. Siet Matth. 13.55.
5 Namel. die ghy in Iudea hebt.
 
4 Want niemandt en doet 6 yet in’t verborgen, ende soeckt selve 7 datmen opentlick van hem spreke. Indien ghy dese dingen 8 doet, so openbaert u selven 9 aen de werelt.
6 Namel. bysonders ofte groots.
7 Gr. in vrymoedicheyt van spreken te zijn, D. vermaert ende bekent te zijn.
8 D. waerlijck doen kont. N. om daer mede te betoonen dat ghy de Messias zijt.
9 D. aen die groote menichte der menschen, die uyt alle deelen der werelt op het feest ’t samen komen sullen.
 
5 Want oock 10 sijne b broeders en geloofden niet in hem.
10 Namel. sommige der selve: want eenige als Ioannes, Iacobus, ende andere, in hem geloofden. Actor. 1.14.
b Marc. 3.21.
 
6 Iesus dan seyde tot haer, 11 Mijnen tijdt en is noch niet hier: maer uwen tijdt is 12 altijdt bereydt.
11 D. mijne gelegentheydt om tot het feest op te gaen.
12 Nam. overmits men u niet en soeckt te dooden, gelijck my.
 
7 13 c De werelt en 14 kan u lieden niet haeten, maer my haet sy, om dat ick van de selve getuyge, dat hare wercken d boos zijn.
13 D. de wereltsche menschen.
c Ioan 14 17. ende 15.18.
14 N. om dat ghy oock van de werelt zijt, ende de werelt het hare lief heeft. Ioan. 15.19.
d Ioan. 3.19.
 
8 Gaet ghy-lieden op tot dit Feest: ick en gae noch niet op tot dit Feest, e want 15 mijnen tijdt en is noch niet 16 vervult.
e Ioan. 8.20.
15 N. om te gaen op het feest sonder perijkel.
16 D. gekomen.
 
9 Ende als hy dese dingen tot haer geseght hadde, 17 bleef hy in Galilea.
17 N. noch eenige dagen: als blijckt uyt het volgende vers.
 
10 Maer als sijne broeders opgegaen waren, doe ginck hy oock selve op tot het Feest, niet 18 opentlick, maer 19 al in’t verborgen.
18 Namel. gelijck hy plach te doen, vergeselschapt met sijne Discipelen ende andere, die na het feest optrocken.
19 N. om te vermijden de lagen der Overste der Ioden.
 
11 20 De Ioden dan sochten hem in het Feest, ende seyden, f Waer is hy?
20 N. die te voren hem op de feestdagen gehoort, ende sijne mirakelen gesien hadden.
f Ioan. 11.56.
 
12 g Ende daer was 21 veel gemurmels van hem onder de scharen. Sommige seyden, h Hy is goet: ende andere seyden, Neen, maer hy verleydt de schare.
g Ioan. 9.16. ende 10.19.
21 D. veel geseghs ende disputerens.
h Matth. 21.46. Luc. 7.16. Ioan. 6.14. ende 7.40.
 
13 Nochtans en sprack niemant 22 vrymoedelick van hem, i om de vreese 23 der Ioden.
22 N. tot sijner eere ende verdedinge.
i Ioan. 9.22. ende 12.42. ende 19.38.
23 D. der Overste der Ioden, die besloten hadden uyt de Synagoge te werpen die hem souden belijden. Ioan. 9.22.
 
14 Doch als het nu 24 in het midden van het Feest was, so ginck Iesus op in den Tempel, ende leerde.
24 N. ontrent den vierden dach, alsoo het feest der Loof-hutten seven dagen duerde, van den vijtienden der sevender maendt tot den twee en twintichsten. Siet Levit. 23.34.
 
15 Ende de Ioden verwonderden haer, seggende, Hoe weet dese 25 de Schriften, daer hyse 26 niet geleert en heeft?
25 Ofte, letteren. Marc. 6.2.
26 N. inde scholen, gelijck Paulus wort geseght te Ierusalem geleert te hebben aen de voeten Gamaliëls. Actor. 22.3.
 
16 Iesus antwoordde haer, ende seyde, k Mijn leere en is 27 mijne niet, maer des genen die my gesonden heeft.
k Ioan. 3.11. ende 8.28. ende 12.49. ende 14.10, 24.
27 D. en is niet een leere, die mijne alleen soude zijn.
 
17 So yemandt 28 wil des selfs wille doen, die sal van dese leere bekennen, of sy uyt Gode is, dan [of] ick van my selven spreke.
28 D. so yemant door Godts genade so verre gebracht is, dat hy afleggende alle voor-oordeel ende hardtneckigheyt, de waerheyt der leere ondersoeckt, gelijck Godt bevolen heeft, ende hem, daer na wil schicken. Psalm 25.14. Daermede geeft hy te kennen dat sy sodanige noch niet en waren.
 
18 29 Die van hem selven spreeckt, soeckt sijn eygen eere, maer die de eere soeckt des genen die hem gesonden heeft, die is waerachtich, ende geen 30 ongerechticheyt en is in hem.
29 D. die een leere voorstelt van hem selven verdicht, ende niet gegront in Godes woort.
30 D. valscheyt ofte bedrogh.
 
19 l En heeft Moses u niet de Wet gegeven, ende niemandt van u en doet de Wet? 31 m Wat soeckt ghy my te dooden?
l Exod. 20.1. ende 24.3. Actor. 7.53.
31 N. als of ick een overtreder der Wet ware, om dat ick op den Sabbath dien mensche genesen hebbe.
m Matth. 12.14. Marc. 3.6. Ioan. 5.18. ende 10.39. ende 11.53.
 
20 32 De schare antwoordde ende seyde, 33 n Ghy hebt den Duyvel, 34 wie soeckt u te dooden?
32 N. die van buyten gekomen was, ende die daer van niet en wist, ende oversulcx meende dat Christus haer dat te onrechte aenseyde.
33 D. ghy raest als een beseten, ofte uytsinnich mensche, ende ghy lastert ons.
n Ioan. 8.48, 52. ende 10.20.
34 N. van ons.
 
21 Iesus 35 antwoordde ende seyde tot haer, 36 Een werck hebbe ick gedaen, ende ghy 37 verwondert u alle.
35 Christus antwoort niet op de schelt-woorden, maer gaet voort om te bewijsen hy de Wet niet en hadde overtreden, door ’t genesen op den Sabbath.
36 D. dit een werck alleen, namelick dat ick dien mensche op den Sabbath genesen hebbe. Ioan. 5.16.
37 N. met verstooringe ende aenstoot vers 23.
 
22 38 Daerom Moses heeft u lieden 39 o de Besnijdenisse gegeven (niet datse 40 uyt Mose is, maer 41 p uyt den Vaderen) ende ghy besnijdt een mensche 42 op den Sabbath.
38 Het woort daerom voegen sommige by het voorgaende vers.
39 D. het bevel om te besnijden op den achtsten dach. Levit. 12.3.
o Levit. 12.3.
40 D. dat Moses de selve eerst ingestelt heeft.
41 D. maer is aen den Patriarch Abraham ende sijne nakomelingen, die voor Moses geweest zijn, uyt Godts bevel bedient geweest, Genes. 17.10.
p Genes. 17.10.
42 N. wanneer den achtsten dach na de geboorte des kindts op den Sabbath valt.
 
23 Indien een mensche de Besnijdenisse ontfanght op den Sabbath, op dat 43 de Wet Mosis niet 44 gebroken en worde, zijt ghy toornich op my, dat ick eenen 45 geheelen mensche gesont gemaeckt hebbe op den Sabbath?
43 N van de besnijdenisse ten achtsten dage. Levit. 12.2.
44 Gr. Ontbonden, ofte los gemaeckt.
45 D. die aen sijn geheel lichaem, ofte aen alle sijne leden kranck was.
 
24 q En oordeelt niet 46 na het aensien, maer oordeelt een rechtveerdigh oordeel.
q Deut. 1.16, 17. Prov. 24.23. Iac. 2.1.
46 Dat is, als aensienders der persoonen: dewijle ghy inde uwe niet en bestraft, dat sy op den Sabbath besnijden, so behoort ghy oock my niet te bestraffen om dat ick op den Sabbath genese.
 
25 Sommige dan uyt 47 die van Ierusalem seyden, En is dese niet dien sy soecken te dooden?
47 D. de Ioden die te Ierusalem woonden, ende van het voornemen der Overste wisten.
 
26 Ende siet, hy spreeckt vrymoedelick, ende 48 sy en seggen hem niet. Souden nu wel de Overste waerlick 49 weten, dat dese waerlick is de Christus?
48 D. sy laten hem leeren sonder verhinderinge.
49 N. beter onderrecht zijnde als te voren. Ofte, in haer gemoet daer van overtuyght zijn, hoe wel sy het niet en willen bekennen.
 
27 r Doch desen weten wy 50 van waer hy is: maer de Christus wanneer hy komen sal, so en sal 51 niemandt weten van waer hy is.
r Matt. 13.55. Marc. 6.3. Luc. 4.22.
50 N. van Nazareth, gelijck sy meenden.
51 Hier in dwalense, uyt misverstandt van eenige plaetsen der Schrifture, als Iesai. 53.8. Mich. 5.1. ende andere, die spreken van sijne eeuwige geboorte, als Sone Godts, welcke sy op sijne lichamelijcke geboorte verkeerdelick duydden.
 
28 Iesus dan 52 riep inden Tempel, leerende ende seggende, Ende ghy 53 kent my, ende ghy weet van waer ick ben: 54 ende ick en ben s van my selven niet gekomen, t maer hy is 55 waerachtigh die my gesonden heeft, welcken ghy-lieden 56 niet en kent.
52 D. sprack met vrymoedicheyt ende luyder stemme, om te beter van allen gehoort te worden.
53 N. so ghy seght.
54 D. Nochtans.
s Ioan. 5.43. ende 8.42.
t Ioan. 8.26. Rom. 3.4.
55 N. in sijn getuygenisse van my. Matth. 3.17.
56 N. gelijck het behoort.
 
29 Maer v ick kenne hem, want ick ben 57 van hem, ende hy heeft my gesonden.
v Ioan. 10.15.
57 N. geboren van eeuwicheyt. Ps. 2.7.
 
30 x Sy sochten hem dan te grijpen: maer 58 niemandt en sloegh de handt aen hem, want 59 sijne y uyre en was noch niet gekomen.
x Marc. 11.18. Luc. 19.47. ende 20.19. Ioan. 7.19. ende 8.37.
58 N. verhindert zijnde door Godts voorsienicheyt.
59 N. om de lijden. Ioan. 8.20.
y Ioan. 8.20.
 
31 z Ende vele uyt de schare geloofden in hem, ende seyden, Wanneer de Christus sal gekomen zijn, sal hy oock meer teeckenen doen dan die, welcke dese gedaen heeft?
z Ioan. 8.30.
 
32 De Phariseen hoorden dat de schare dit van hem 60 murmelde: ende de Phariseen ende de Overpriesters sonden dienaren, op dat sy hem grijpen souden.
60 Also sy het opentlick niet en derfden seggen, uyt vreese der Ioden. Vers 13
 
33 Iesus dan seyde tot haer, a Noch eenen 61 kleynen tijdt ben ick by u, ende ick gae henen tot den genen die my gesonden heeft.
a Ioan. 16.16.
61 N. tot het navolgende Paschen, twelck was noch ontrent ses maenden.
 
34 b Ghy sult my 62 soecken, ende ghy en sult [my] niet vinden: ende daer ick 63 ben, en kont ghy niet komen.
b Ioan. 8.21. ende 13.33.
62 D. ghy sult noch begeeren my tegenwoordigh te hebben. Siet Ioan. 8.21.
63 D. Alsdan sijn sal, ofte daer ick henen gae.
 
35 De Ioden dan seyden 64 tot malcanderen, Waer sal dese henen gaen dat wy hem niet en sullen vinden? Sal hy 65 tot de verstroyde Griecken gaen, ende de Griecken leeren?
64 Ofte, by haer selven.
65 Gr. Tot de verstroyinge der Griecken, D. ofte tot de Heydenen, die tegen gestelt zijnde tegen de Ioden Griecken genaemt worden. Rom. 1.16. ende 2.9. ofte tot de Ioden, ende Iodengenooten, die onder de Griecken verstroyt waren. Ioan. 12.20. Iac. 1.1. 1.Pet. 1.1.
 
36 Wat is dit voor een reden, die hy geseght heeft, Ghy sult my soecken, ende en sult [my] niet vinden: ende daer ick ben en cont ghy niet komen?
37 Ende op den 66 c laetsten dagh, [zijnde] den grooten [dagh] des Feests, stont Iesus ende riep, seggende, 67 d So yemant 68 dorstet, die kome tot my ende drincke.
66 D. den achtsten dagh, die so wel als den eersten moest geviert worden met t’samen-komsten ende offeranden. siet Lev. 23.36.
c Levit. 23.36.
67 Alsoo de Ioden haer voornemelick op dit Feest, alle de vruchten nu ingesamelt zijnde, vrolick maeckten met eten ende drincken, so schijnt dat Christus daer uyt gelegentheyt neemt, om haer van den rechten geestelicken dranck te onderwijsen, ende daer toe te nooden.
d Ioan. 6.35. Iesai. 55.1. Apoc. 22.17.
68 D. uyt het gevoelen van sijne elende verlanght daer van verlost te worden. Siet Ioan. 4.14. Ies. 44.3. ende 55.1.
 
38 Die in my gelooft, 69 gelijckerwijs e de Schrift seght, 70 stroomen des levenden waters sullen uyt sijnen buyck vloeyen.
69 Dese woorden voegen sommige by de naest voorgaende, in desen sin, gelijck de Schrift seght, dat is, gebiedt: andere by de volgende, alsoo dat Christus hier soude hebben gesien op eenige plaetsen der Heyliger Schrifture, als Ies. 44.3. ende 49.10. ende 58.11. ofte diergelijcke.
e Iesai. 12.3.
70 Ofte rivieren, dat is, in grooten overvloet, ende volheyt, siet Iesa. 44.3. Ioel 2.28. ende 3.18. Ioan. 4.14.
 
39 (Ende dit seyde hy f van den Geest, den welcken ontfangen souden die in hem gelooven. Want de heylige Geest 71 en was noch niet, overmits Iesus noch niet verheerlickt en was.)
f Iesai. 44.3. Ioël 2.28. Actor. 2.17.
71 N. gegeven ofte gesonden in sulcken overvloet, gelijck na Christi opstandinge ende hemelvaert geschiet is. Act. 2.2, 33.
 
40 Vele dan uyt de schare dese reden hoorende seyden, g Dese is waerlick 72 de Propheet.
g Matth. 21.46. Luc. 7.16. Ioan. 6.14.
72 N. van de welcke geschreven staet Deut. 18.15.
 
41 Andere seyden, h Dese is 73 de Christus. 74 Ende anderen seyden, i Sal dan de Christus uyt Galilea komen?
h Iohan. 4.42.
73 D. de Messias, dien sy meenden een ander te sullen zijn als desen Propheet. Siet Ioan. 1.25. ende 6.14.
74 N. die meenden dat hy te Nazareth geboren was.
i Ioan. 1.47.
 
42 En seght de Schrift niet, dat de Christus komen sal k uyt den zade Davids, ende van het vleck l Bethlehem, daer David 75 was?
k Psal. 132.11.
l Mich. 5.1. Matth. 2.6.
75 N. geboren ende opgevoedt.
 
43 Daer wiert dan 76 tweedracht onder de schare, om sijnent wille.
76 Gr. Schisma. D. scheuringe ofte verdeeltheyt.
 
44 Ende 77 sommige van haer wilden hem grijpen: maer 78 niemandt en sloegh de handen aen hem.
77 N. uytgesonden van de Overpriesters.
78 N. van Godt verhindert zijnde, om dat sijne uyre noch niet gekomen en was.
 
45 De dienaers dan quamen tot de Over-priesters ende Phariseen: ende die seyden tot haer, Waerom en hebt ghy hem niet gebracht?
46 De dienaers antwoordden, Noyt en heeft een mensche 79 alsoo gesproken, gelijck dese mensche.
79 D. met sulcken aensien ende aengenaemheyt, siet Mat. 7.28, 29. ende Luc. 4.22.
 
47 De Phariseen dan antwoordden haer, Zijt oock ghylieden verleydt?
48 m Heeft yemandt uyt 80 de Overste in hem gelooft, ofte uyt de Phariseen?
m Iesai. 33.18. Ioan. 12.42. 1.Corint. 1.20. ende 2.8.
80 Namel. die sulcke treffelicke ende geleerde luyden zijn.
 
49 Maer dese schare, 81 die de Wet niet en weet, 82 is vervloeckt.
81 D. die inde H. Schrifture niet en is geoeffent.
82 Gr. Zijn vervloeckt. N. om datse hem aenhangen.
 
50 Nicodemus seyde tot haer, 83 welcke n des nachts tot hem 84 gekomen was, zijnde een uyt haer,
83 Siet hier van Ioan. 3.1, 2, etc.
n Ioan. 3.2. ende 19.39.
84 Ofte, quam.
 
51 85 o Oordeelt oock onse Wet den mensche, ten zy datse eerst van hem gehoort heeft, ende verstaet wat hy 86 doet?
85 Dat is, wort ons oock inde Wet toegelaten yemant te veroordeelen, ten zy dat hy eerst gehoort werde in sijne verantwoordinge. Dit was oock selfs by de Heydenen een Wet der nature. Siet Act. 25.16.
o Exod. 23.1. Levit. 19.15. Deut. 1.17. ende 17.8. ende 19.15.
86 D. wat hy gedaen ofte misdaen heeft.
 
52 Sy antwoordden ende seyden tot hem, Zijt ghy oock 87 uyt Galilea? Ondersoeckt ende siet, dat uyt 88 Galilea geen Propheet opgestaen en is.
87 Namel. ofte afkomstigh, ofte een van sijne Discipelen, die meest Galileers waren.
88 Iesaias hadde nochtans gepropheteert, dat de Messias in Galilea soude beginnen te prediken. Siet Iesai. 8.23. ende 9.1. ende Matth. 4.15.
 
53 Ende een yegelijck ginck henen na sijn huys.

Einde Johannes 7