Op deze pagina kunt u de Statenvertaling raadplegen in de editie van 1637 en/of 1657. De edities 1637, 1657 en de GBS-editie kunnen naar keuze parallel worden weergegeven. (Bij parallelweergave worden bij een vers eerst de kanttekeningen met verwijsteksten getoond, daarna de verklarende kanttekeningen.)
| Christus voorseght sijnen Discipelen datse sullen vervolght worden. 5 ende vertroost haer met de belofte des Heyligen Geests, die de werelt sal overtuygen van sonde, gerechticheyt, ende oordeel. 12 ende haer in alle waerheyt leyden. 16 Verklaert dat hy haest van haer wechgenomen, doch wederom eenen kleynen tijt sal gesien worden. 20 ende dat hare droefheyt haest in blijdtschap sal verandert worden, gelijck de ween van een vrouwe alsse gebaert heeft. 23 Vermaent haer in sijnen name te bidden, met belofte van verhoort te sullen worden. 28 ende verklaert vry uyt, sonder gelijckenisse, dat hy de werelt verlaet. 19 ’t welck de Discipelen verstaen, ende worden in haer geloove versterckt. 31 Hy waerschouwt haer, datse verstroyt sullen worden, ende belooft haer sijnen vrede. |
| |
| 1 1 DEse dingen hebbe ick tot u gesproken, op dat ghy niet 2 ge-ergert en wort. |
| 1 N. van den haet ende vervolginge der werelt tegen u. |
| 2 D. daer door als door een onverwachte sake in uw’ geloove niet en soudt geswackt, ofte wanckelmoedich gemaeckt worden. |
| |
| 2 a Sy sullen u 3 uyt de Synagogen werpen: ja de uyre komt, dat een yegelijck die u sal dooden, sal meynen Gode 4 eenen dienst te doen. |
| a Ioan. 9. versen 22, 34. ende 12.42. |
| 3 Siet hier van Ioan. 9.22. |
| 4 Ofte, een offerande toe te brengen, te offeren. |
| |
| 3 b Ende dese dingen sullen sy u doen, om dat sy den Vader niet gekent en hebben, nochte my. |
| b Ioan. 15.21. 1.Corinth. 2.8. |
| |
| 4 c Maer dese dingen hebbe ick tot u gesproken, op dat wanneer de uyre sal gekomen zijn, ghy der selver meught gedencken dat ickse u gesegt hebbe: doch dese dingen en hebbe ick u van ’t begin 5 niet geseght, om dat ick by u lieden 6 was. |
| c Ioan. 13.19. ende 14.29. |
| 5 N. soo bescheydelick ende opentlick. |
| 6 N. ende niet soo haest van u en soude scheyden, als ick nu sal doen. |
| |
| 5 Ende 7 nu gae ick henen tot den genen die my gesonden heeft, ende niemandt van u 8 en vraeght my, Waer gaet ghy henen? |
| 7 D. nu genaeckt de tijd dat ick de werelt verlaten sal. |
| 8 N. nu, gelijck ghy voor desen wel gedaen hebt. Ioan. 13.36. ende 14.5. |
| |
| 6 Maer om dat ick dese dingen tot u gesproken hebbe, so heeft 9 de droefheyt uw’ herte vervult. |
| 9 N. die u belet my te vragen, waer henen, waerom, ende tot wat eynde ick van u gae. |
| |
| 7 Doch ick segge u de waerheyt, het is u nut dat ick wech gae: want indien ick niet wech en gae, so en sal 10 de Trooster tot u 11 niet komen: d maer indien ick henen gae, so sal ick hem tot u senden. |
| 10 Ofte, de voorsprake, D. de Heylige Geest. siet Ioan. 14.16. |
| 11 Namel. met sijne overvloedige ende wonderbaerlicke gaven ende werckingen. |
| d Luc. 24.49. Ioan. 14.26. ende 15.26. |
| |
| 8 Ende die gekomen zijnde, sal de werelt 12 overtuygen van sonde, ende van gerechtigheyt, ende van oordeel. |
| 12 Namel. soo door de predicatie der Apostelen, als door sijne inwendige werckinge. |
| |
| 9 13 Van sonde, om dat sy 14 in my niet en gelooven: |
| 13 D. dat sy swaerlick gesondight hebben. |
| 14 Namel. als in den waren Messias, maer my als eenen godtloosen ghedoodt hebben. |
| |
| 10 Ende 15 van gerechtigheyt, 16 om dat ick tot mijnen Vader henen gae, ende ghy en sult my 17 niet meer sien: |
| 15 D. dat ick ontschuldigh gedoodt ben, ende rechtveerdigh zijnde voor de onrechtveerdige geleden hebbe. |
| 16 D. waer van mijne hemel-vaert een seker getuygenisse is. |
| 17 Namel. nae mijne hemelvaert. Actor. 3.21. |
| |
| 11 Ende 18 van oordeel, e om dat 19 de Overste deser werelt 20 geoordeelt is. |
| 18 D. dat ick macht hebbe om alles te regeren ende richten, oock om de ongeloovige tot de eeuwige doot te veroordeelen. Matth. 28.18. Act. 2.36. |
| e Ioan. 12.31. ende 14.30. Ephes. 2.2. Coloss. 2.15. |
| 19 Dat is de Duyvel. Siet Ioan. 12.31. Ephes. 2.2. |
| 20 D. veroordeelt. overmits hem door mijnen doodt sijne machte ende heerschappye benomen sal worden. Hebr. 2.14. Coloss. 2.15. |
| |
| 12 Noch 21 vele dingen hebbe ick u te seggen, doch ghy en kont die 22 nu niet dragen. |
| 21 N. dienende tot versterckinge ende naerder verklaringe van het gene ick u te voren geseght hebbe. Ioan. 15.15. |
| 22 Namel. overmits uwe tegenwoordige swackheyt ende bedroeftheyt. |
| |
| 13 Maer wanneer die 23 sal gekomen zijn, [namelijck] de Geest der waerheyt, f hy sal u in 24 alle de waerheyt leyden. g Want hy en sal 25 van hem selven niet spreken, maer so wat hy sal 26 gehoort hebben, sal hy spreken, ende de toekomende dingen sal hy u verkondigen. |
| 23 D. nae mijne hemelvaert over u sal uytgestort zijn. |
| f Ioan. 14.26. |
| 24 N. die u noodich sal zijn te weten tot uytvoeringe van u ampt, alsoo dat ghy de selve niet alleen en sult weten, maer oock in het leeren der selve niet en sult konnen dwalen. Matth. 28.19. |
| g Ioan. 12.49. |
| 25 D. alleen, sonder de Vader ende my. Siet Ioan. 5.30. |
| 26 N. van den Vader, ende van my. siet Ioan. 3.32. ende 15.15. |
| |
| 14 Die sal my 27 verheerlicken: want hy sal’t 28 uyt het mijne nemen, ende sal’t u vercondigen. |
| 27 N. door sijn getuygenisse, gaven, ende wonder-wercken. |
| 28 D. de selve leere der saligheyt, die ick u geleert hebbe, sal hy u mede openbaren, alsoo hy de selve van my sal ontfangen. |
| |
| 15 29 h Al wat de Vader heeft, is mijne: daerom hebbe ick geseght, dat hy’t uyt het mijne sal nemen, ende u verkondigen. |
| 29 D. alle de Goddelicke eygenschappen, die de Vader heeft, hebbe ick mede, als zijnde sijnen eenich geboren Sone, eenes wesens met hem. |
| h Ioan. 17.10. |
| |
| 16 i Eenen 30 kleynen [tijdt], ende ghy en sult my niet sien: ende wederom, eenen 31 kleynen [tijdt], ende ghy sult my sien, want ick gae henen tot den Vader. |
| i Ioan. 7.33. |
| 30 N. sal daer zijn, als ick in’t graf sal liggen. |
| 31 N. van veertich dagen, nae dat ick wederom sal opgestaen zijn, eer ick ten hemel sal opvaren. |
| |
| 17 [Sommige] dan uyt sijne discipelen seyden tot malkanderen, 32 Wat is dit dat hy tot ons seght, Eenen kleynen [tijdt], ende ghy en sult my niet sien: ende wederom, eenen kleynen [tijdt], ende ghy sult my sien: ende, Want ick gae henen tot den Vader? |
| 32 D. wat verstaet hy daer mede. |
| |
| 18 Sy seyden dan, Wat is dit dat hy seght, Eenen kleynen [tijdt]? Wy en weten niet wat hy seght. |
| 19 Iesus dan 33 bekende dat sy hem wilden vragen, ende seyde tot haer, Vraeght ghy daer van onder malkanderen, dat ick geseght hebbe, Eenen kleynen [tijdt], ende ghy en sult my niet sien: ende wederom, eenen kleynen [tijdt], ende ghy sult my sien? |
| 33 Namel. door sijne alwetenheyt, die sy selve bekennen, vers 30. |
| |
| 20 Voorwaer, voorwaer ick segge u, dat ghy 34 sult schreyen, en klaeglijck weenen, maer de werelt sal haer verblijden: ende ghy sult bedroeft zijn, maer uwe droefheyt 35 sal tot blijdschap worden. |
| 34 N. geduerende den tijt mijns lijdens, ende afwesens van u. |
| 35 Namel. als ghy my wederom levendigh sult sien. |
| |
| 21 36 k Een vrouwe wanneer sy baert, 37 heeft droefheyt, dewijle hare uyre gekomen is: maer wanneer sy het kindeken gebaert heeft, 38 so en gedenckt sy de benautheyt niet meer, om de blijdschap dat een mensche ter werelt geboren is. |
| 36 Gr. de vrouwe. |
| k Iesai. 26.17. |
| 37 N. van wegen de smerte ende weedom. Genes. 3.16. |
| 38 D. soo en achtse niet meer. |
| |
| 22 Ende ghy dan hebt nu wel droefheyt, maer ick sal u 39 wederom sien, l ende uw’ herte sal hem 40 verblijden ende niemandt en sal uwe blijdtschap van u 41 wech nemen. |
| 39 Namel. nae mijne opstandinge. |
| l Ioan. 20.20. |
| 40 N. my wederom levendigh by u siende. Luc. 24.41. |
| 41 Namel. overmits de oorsake daer van altijt sal dueren, alsoo ick dan niet meer sterven en sal, maer in de eeuwige heerlickheyt altijt sal zijn, ende u oock aldaer een plaetse bereyden. Ioan. 14.2. |
| |
| 23 Ende in dien dagh en sult ghy my 42 niets vragen. m Voorwaer, voorwaer ick segge u, al wat ghy 43 den Vader sult bidden in mijnen name, [dat] sal hy u geven. |
| 42 D. geen dinck behoeven te vragen, alsoo de H. Geest u in allen sal onderwijsen. |
| m Ierem. 29.12. Matth. 7.7. ende 21.22. Marc. 11.24. Luc. 11.9. Ioan. 14.13. ende 15.7. Iac. 1.5. 1.Ioan. 3.12. ende 5.14. |
| 43 Ofte, vanden Vader sult begeeren. |
| |
| 24 44 Tot noch toe en hebt ghy 45 niet gebeden in mijnen name: 46 bidt ende ghy sult ontfangen, op dat uwe blijdtschap 47 vervult zy. |
| 44 D. ghy hebt wel tot noch toe, gelijck oock d’andere geloovige in het Oude Testament, in uwe gebeden gesien op den Messiam, die noch komen soude. Dan. 9.17. Maer voortaen als ick nu het werck der verlossinge sal hebben volbracht, sult ghy met meerder kennisse ende vertrouwen uwe gebeden doen siende op my, als den beloofden Messiam selve, ende mijne verdienste ende voorbiddinge. |
| 45 Ofte, geen dinck, namelick, om dat ick selve by u was, ende u alles leerde, ende van alles versorghde. |
| 46 Ofte, begeert. |
| 47 D. meer ende meer toeneme door het verkrijgen van alle geestelicke gaven. |
| |
| 25 Dese dingen hebbe ick door gelijckenissen tot u gesproken: maer de uyre komt, dat ick niet meer 48 door gelijckenissen tot u spreken en sal, maer sal u 49 vry uyt 50 van den Vader verkondigen. |
| 48 Gr. in gelijckenissen: dat is, door bedeckte manieren van spreken, gelijck van een vrouwe die in barens noodt is, vers 21. ende andersins. |
| 49 D. rondt uyt, met klare woorden. |
| 50 D. van ’tgene het Coninckrijcke Gods aengaet ende van de groote daden Godts, gelijck hy nae sijne verrijsenisse selve, ende nae sijne hemel-vaert door sijnen Heyligen Geest gedaen heeft, Actor. 1.3. ende 2.11. |
| |
| 26 51 In dien dagh sult ghy in mijnen name bidden, ende ick en 52 segge u niet dat ick den Vader voor u bidden sal. |
| 51 N. nae het ontfangen des Heyligen Geests. |
| 52 D. ick en wil u daer mede niet alleen troosten, dat ick den Vader voor u bidden sal: ’twelck ick nochtans oock doen sal. Rom. 8.34. 1.Ioan. 2.1. |
| |
| 27 Want de Vader selve heeft u lief, 53 dewijle 54 ghy my lief gehadt hebt, n ende hebt gelooft dat ick van Godt 45 ben uytgegaen. |
| n Ioan. 17.8. |
| 53 Dit en moet alsoo niet verstaen worden, dat de liefde der Apostelen tot Christum een oorsake soude zijn, die de liefde des Vaders tot haer soude verdienen, alsoo de liefde Godts een oorsake is waerom wy Godt ende Christum lief hebben. 1.Ioan. 4.19. maer dat dese hare liefde tot Christum een vrucht ende ken-teecken is van de liefde, die de Vader haer toedraeght. Siet Luc. 7.47. |
| 54 D. niet alleen geboren van den Vader, maer oock van hem gesonden in de werelt, om het werck der salichmakinge uyt te richten. |
| |
| 28 o Ick ben van den Vader uytgegaen, ende ben inde werelt gekomen: wederom 55 verlate ick de werelt, ende gae henen tot den Vader. |
| o Ioan. 13.3. |
| 55 D. salse haest verlaten, namelic nae mijne lichamelicke tegenwoordigheyt. Want nae sijne Godtheyt blijft hy altijt by ons. Matth. 28.20. |
| |
| 29 Sijne discipelen seyden tot hem, Siet, nu spreeckt ghy vry uyt, ende en seght geen gelijckenisse. |
| 30 Nu weten wy p dat ghy 56 alle dingen weet, ende ghy en hebt niet van noode dat u yemandt vrage. 57 Hierom gelooven wy dat ghy van Godt uytgegaen zijt. |
| p Ioan. 21.17. |
| 56 N. alsoo ghy door uwe alwetenheyt onse gedachten, als wy u willen vragen, met uwe antwoorden voorkomt. vers 19. |
| 57 Gr. hier in, dat is, hier door. |
| |
| 31 Iesus antwoordde haer, 58 Gelooft ghy nu? |
| 58 Dat is, seght ghy dat ghy soo vast gelooft? |
| |
| 32 q Siet, de uyre komt, ende is nu gekomen, dat ghy sult 59 verstroyt worden, een yegelijck 60 na het sijne, ende ghy my alleen sult laten. r Ende [nochtans] en ben ick niet alleen: want de Vader is met my. |
| q Matth. 26.31. Marc. 14.27. Zach. 13.7. |
| 59 N. herwaerts ende derwaerts van my vluchtende. |
| 60 Gr. in sijn eygen, namelick, plaetse, ofte huys. |
| r Ioan. 8.29. ende 14.10. |
| |
| 33 Dese dingen hebbe ick tot u gesproken, s op dat ghy 61 in my 62 vrede hebbet. Inde werelt sult ghy verdruckinge hebben: maer hebbet goeden moedt, ick hebbe 63 de werelt 64 overwonnen. |
| s Iesai. 9.5. Ioan 14.27. Rom. 5.1. Ephes. 2.13. Coloss. 1.20. |
| 61 D. op my vertrouwende, ofte, door my. |
| 62 D. gerustheyt uwes gemoets, niet tegenstaende alle de swaricheden die u sullen overkomen. |
| 63 D. al wat inde werelt uwe saligheyt soude mogen tegen zijn. |
| 64 N. niet alleen voor my, Ioan. 14.30. maer oock voor u, dewijle ghy door ’t geloove met my vereenicht zijt. |
