Op deze pagina kunt u de Statenvertaling raadplegen in de editie van 1637 en/of 1657. De edities 1637, 1657 en de GBS-editie kunnen naar keuze parallel worden weergegeven. (Bij parallelweergave worden bij een vers eerst de kanttekeningen met verwijsteksten getoond, daarna de verklarende kanttekeningen.)
| Murmureringe van Mirjam, ende Aaron tegens Mose, vers 1, etc. waer over sy beyde van Godt berispt worden, 6. ende Mirjam daer en boven met melaetscheyt gestraft, 10. Aaron verootmoedigt hem voor Mose, die den Heere bidt voor Mirjam, 11. Hy wort verhoort, mits dat Mirjam seven dagen buyten het leger blijve, 14. |
| |
| 1 1 MIrjam nu sprack, ende Aaron, tegen Mose, ter oorsake der vrouwe 2 der Cusitische, die hy genomen hadde: want hy eene Cusitische ter vrouwe genomen hadde. |
| 1 Dese wort voor Aaron genaemt, om datse schijnt de eerste oorspronck deser murmureringe geweest te zijn: waerom sy oock sonderlinge gestraft wert, ond. vers 10. |
| 2 Hare eygene name, nae veler gevoelen, was Zippora Exod. 2.21. Maer sy wert eene Cusitische genaemt van het volck daer uyt sy gesproten was, welverstaende, niet van de Cusiten die van Cham afkomstich waren, Genes. 10.6. maer vande Midianiten: het schijnt, dat de Heylige Schrift onder den name van Cusiten niet alleen begrijpt de Mooren, maer oock de Egyptenaren, ende Arabiers, ende Midianiten, ende de volcken die suyd-waert woonden. Siet Genes. 2. op vers 13. ende 10. op vers 6. And. Moorinne. |
| |
| 2 Ende sy seyden; Heeft dande HEERE maer alleen door Mose gesproken? heeft hy oock niet 3 door ons gesproken? ende de HEERE hoordet. |
| 3 Mirjam wort een Prophetesse genaemt, Exod. 15.20. ende met Aarons mont beloofde Godt te zijn, op dat hy sijnen broeder Mose tot een mont soude wesen, Exod. 4.15, 16. |
| |
| 3 Doch de man Mose was 4 seer sachtmoedich; meer dan alle menschen die op den aerdbodem waren. |
| 4 Ofte geduldich, traech tot toorne, goedertieren, als of hy wilde seggen: hy verdroech dit onrecht geduldichlick, dat hem sijne suster, ende broeder aen deden; gelijck hy anders oock seer geduldich was, om onrecht van allen te konnen lijden. |
| |
| 4 Doe sprack de HEERE haestelick tot Mose, ende tot Aaron, ende tot Mirjam; Ghy drye 5 komt uyt tot de Tente der t’samenkomste: ende sy drye quamen uyt. |
| 5 T.w. uyt uwe hutten. |
| |
| 5 Doe 6 quam de HEERE af inder 7 wolcken colomne, ende stont aen de deure der Tente: daerna riep hy Aaron ende Mirjam, ende sy beyde quamen uyt. |
| 6 Siet bov. 11. op vers 17. |
| 7 Siet bov. 11. op vers 25. |
| |
| 6 Ende hy seyde, Hooret nu mijne woorden: So daer een Propheet [onder] u is; Ick de HEERE sal door een 8 gesichte my aen hem bekent maken, door eenen 9 droom sal ick met hem spreken. |
| 8 Siet van het prophetische gesichte Genes. 15. op vers 1. ende 46. op vers 2. |
| 9 Siet van de verschijninge Godes in den droom, Gen. 20. op vers 3. ende 28. op vers 12. |
| |
| 7 Alsoo en is mijn knecht Mose niet; a die in mijnen gantschen huyse getrouw is. |
| a Hebr. 3.2. |
| |
| 8 10 [Van] mont b tot mont spreke ick met hem; ende 11 [door] aensien, ende niet door duystere woorden: ende de gelijckenisse des HEEREN aenschouwt hy: waerom dan en hebt ghylieden niet gevreeset tegen mijnen knecht, tegen Mose te spreken? |
| 10 D. in tegenwoordicheyt, gemeynsaemlick, sonder tusschen-sprake, seer klaerlick, met uytgedruckte stemme. Verg. Ier. 32.4. 2.Iohan. vers 12. In gelijcken sin wort geseyt, aengesicht aen aengesichte met yemant spreken. Siet Exod. 33.11. ende Deuter. 5.4. ende de aent. |
| b Exod. 33.11. Deut. 34.10. |
| 11 T.w. niet door het aensien des Goddelicken wesens, (het welcke onsienlick is, Exo. 33.20, 23. Ioh. 1.18. ende 1.Tim. 6.16.) maer eenich bysonder teecken sijner heerlickheyt. Ende hoewel hy hem oock den anderen Propheten op verscheydene wijsen vertoont heeft, so zijn nochtans die, in de welcke hy Mosi verscheen, klaerder geweest, dan de andere: ten welcken aensiene Mose boven de andere Propheten hier verheven wort. Vergel. Exod. 33.11, 20, 22, 23. ende Deuter. 34.10. Andere aldus: ende [by] aengesicht, ende niet door duystere woorden ofte gelijckenisse des Heeren siet hy. |
| |
| 9 So ontstack des HEEREN toorn tegens hen; ende hy ginck wech. |
| 10 Ende de wolcke weeck van boven de Tente; ende siet, Mirjam was 12 melaetsch, [wit] als de sneeuw: ende Aaron sach Mirjam aen; ende siet, sy was melaetsch. |
| 12 Dit en is niet eenen gemeene, ende alom bekende, maer eene bysondere melaetschheyt geweest, die in Egypten regneerde, ende die den Israëliten om der sonden wille aenhinck, daer van men vele lesen kan, Levit. 13. ende die daer mede geslagen wierden, werden geheel als sonder bloet, ende bleeck gelijck de doode, om dat het geheele bloet verdorven wert. Siet oock van de maniere van spreken, die hier gebruyckt wort, Exod. 4.6. ende 2.Reg. 5.27. |
| |
| 11 Daerom seyde Aaron tot Mose; Och mijn heere, en legt doch niet op ons de sonde, daer mede wy sottelick gedaen, ende daer mede wy gesondiget hebben. |
| 12 Laetse doch niet zijn, als een 13 doode, van wiens vleesch, als hy uyt sijns moeders lijf uytgaet, de helft wel verteert is: |
| 13 Verstaet een misval, welckes vleesch half verrot is, alst uyt sijner moeder lichaem voortkomt. Heb. wiens in zijn uytkomen uyt sijner moeder lijf, de helft sijnes vleesches wel verteert is. |
| |
| 13 Mose dan riep tot den HEERE, seggende; O Godt, heeltse doch. |
| 14 Ende de HEERE seyde tot Mose: So haer vader 14 smadelick in haer aengesichte gespogen hadde, soudese niet seven dagen beschaemt zijn? c laetse seven dagen buyten het leger gesloten, ende daerna 15 aengenomen worden. |
| 14 Hebr. spouwende gespogen hadde, de sin is: gelijck een dochter van wegen eenige groote misdaet van haer vader in haer aengesicht gespogen zijnde, weerdich is ten minsten 7 dagen uyt sijne tegenwoordicheyt te blijven: alsoo is noch veel meer eene dochter, uyt oorsake eener grooter sonde, daer over haer aengesicht met melaetscheyt van my bekladt is, weerdich van my, die haer Hemelsche vader ben, 7 dagen uyt het leger, daer ick in woone, afgesondert te worden, tot een exempel van andere. |
| c Levit. 13.46. |
| 15 Hebr. bygesamelt worden, te weten, tot het leger, van het welcke sy om hare melaetscheyt af-gesondert moeste worden, Levit. 13.46. ende bov. 5.2. ende daer na aengenomen, genesen zijnde, Levit. 14.8. Alsoo in ’t volgende vers Verg. 2.Reg. 5. de aenteeck. op vers 3. |
| |
| 15 So wert Mirjam buyten het leger seven dagen gesloten: ende het volck en 16 verreysde niet, tot dat Mirjam aengenomen wert. |
| 16 Hier uyt kan verstaen worden de oorsake, waerom de Israëliten te Hazeroth gebleven zijn, gelijck cap. 11. vers 35. gemelt wort. |
| |
| 16 Maer daerna verreysde het volck van Hazeroth: ende sy legerden hen in de woestijne 17 Paran. |
| 17 Namelick, in Rithma, het welcke was in de woestijne Paran: Siet ond. 33.18. ende van Paran, siet Genes. 14. op vers 6. |
