Op deze pagina kunt u de Statenvertaling raadplegen in de editie van 1637 en/of 1657. De edities 1637, 1657 en de GBS-editie kunnen naar keuze parallel worden weergegeven. (Bij parallelweergave worden bij een vers eerst de kanttekeningen met verwijsteksten getoond, daarna de verklarende kanttekeningen.)
| Afkomste, ende tijt der propheteringe van Amos, vers 1. hy verkondicht Godts schrickelicke oordeelen, 2. over Syrien, 3. over de Philistijnen, 6. over Tyrus, 9. over Edom, 11. ende over Ammon, 13. principalick om de vervolginge ende verdruckinge sijns volcks. |
| |
| 1 DE 1 woorden van Amos, die onder de vee- 2 herderen was, van 3 Thekoa: de welcke hy 4 gesien heeft over Israël, in de dagen van 5 Uzia Coninck van Iuda, ende in de dagen van Ierobeam, sone van Ioas, Coninck van Israël; twee jaren voor a 6 de aerd-bevinge. |
| 1 Ofte, saken, dingen. |
| 2 Siet ond. 7.14. het Hebr. woort staet oock 2.Reg. 3.4. alwaer het van den Moabitischen Coninck gebruyckt wort, voor een veehandelaer. |
| 3 Siet 2.Sam. 14. op vers 2. |
| 4 D. die hem door gesichten van Godt zijn geopenbaert: alsoo Mich. 1.1. siet Eze. 13 op vers 3, etc. |
| 5 Hier uyt blijckt, dat dese propheet ten selven tijde oock gepropheteert heeft, als Hosea. Siet Hos. 1. vers 1. |
| a Zach. 14.5. |
| 6 Verg. Zach. 14.5. de Ioden gelooven, dat dese aerd-bevinge geschiet zy ter tijt, als Uzia met melaetscheyt van Gode gestraft wert, om dat hy tradt in’t ampt der Priesteren. 2.Chron. 26.19. andere meynen, datse geschiedt zy na deses Ierobeams doot, voor de schricklicke conspiratien ende moorderyen, die daer na in Israel (insonderheyt onder de Groote) gevolcht zijn, ende van den Propheet Hosea dickwijls vermeldt worden. |
| |
| 2 Ende hy seyde; De HEERE sal b 7 brullen uyt Zion, ende sijne stemme verheffen uyt Ierusalem: ende de 8 wooningen der herderen sullen treuren, ende de 9 hoochte van Carmel sal verdorren. |
| b Ierem. 25.30. Ioël 16. |
| 7 Siet Ierem. 25.30. Ioël 3.16. met d’aent. |
| 8 Ofte, weyden, schoone Landouwen, daer de herders hare hutten hebben, ende het vee gaen weyden: Die sullen jammerlick gestelt zijn, als lijdende om der menschen sonden. Vergel. ond. 4.6, 7. uyt dese woorden nemen sommige af, dat Godt hier prophetere van eene groote droochte in Israel, die hy door eenen Propheet in Iuda soude laten voorseggen, ende uyt Zion (als sijne woonstede) uytsenden. Vergel. ond. 3.8. |
| 9 Hebr. het hooft. van Carmel, siet Ier. 50. op vers 19. |
| |
| 3 Alsoo seyt de HEERE; 10 Om drie overtredingen van 11 Damascus, ende om viere, en sal ick 12 dat niet afwenden: om datse 13 Gilead met 14 ysere dorsch-wagens hebben gedorscht. |
| 10 D. om vele grove sonden (insonderheyt tegen mijn volck begaen) die sy van tijt tot tijt hebben opgehoopt, mijne lanckmoedicheyt schandelick misbruyckende. een seker getal voor een onseker. Vergel. Iob 5. op vers 19. ende 33.29. alsoo versen 6, 9, 11, 12. ende cap. 2.4, 6. |
| 11 D. Syrien, ende voorts, de Syriers. van Damascus, siet Genes. 14. op vers 15. 2.Sam. 8. vers 5. |
| 12 T.w. het oordeel, dat in ’t volgende verhaelt wort, niet langer ophouden ofte uytstellen. Sommige nemen ’t aldus, om drie, etc. ja om viere en sal ick haer niet vergelden. [maer] om dat sy Gilead, etc. als of de Heere seyde: Vele voorgaende sonden soude ick noch hebben oversien, ende haer om die soo hart niet hebben gestraft, maer nu sy soo tyrannichlick met mijn volck hebben gehandelt, sal ick met mijn oordeel voortgaen: alsoo in ’t volgende. And. en sal ick hem niet wederbrengen. T.w. soo verre in mijne gunste, dat ick hem soude verschoonen. |
| 13 D. Israel, woonende in Gilead, gelegen over de Iordane, nae Syrien toe. Siet Gen. 31. op vers 21. |
| 14 Vergel. 2.Sam. 12. op vers 31. ende ond. vers 13. dit kanmen verstaen van Hazaëls ende Benhadads wreetheyt (siet 2.Reg. 6.12. ende 10.32, 33. ende 12.18. ende 13.3, 7.) welcke twee Tyrannen in ’t volgende genoemt worden. |
| |
| 4 Daerom sal ick een 15 vyer in Hazaëls huys senden, dat sal Benhadads paleysen verteeren. |
| 15 Plage van krijch ende verwoestinge, etc. Siet Ierem. 49.27. met d’aenteeck. alsoo in ’t volgende dickwijls. |
| |
| 5 Ende ick sal den 16 grendel van Damascus c verbreken, ende sal uytroeyen den inwoonder uyt 17 Bikeat-Aven, ende dien die den 18 scepter houdt, uyt Beth-Eden: ende het volck van Syrien sal gevanckelick wech-gevoert worden nae d 19 Kir, seyt de HEERE. |
| 16 D. de macht, sterckte ende vasticheyt des Coninckrijcks van Syrien, ende in ’t bysonder van de hooft-stadt Damascus. Siet 2.Reg. 16.9. ende Ies. 17.1. |
| c Iesa. 17.1, etc. Ierem. 49.23, etc. |
| 17 Dit schijnen twee steden ofte Conincklicke lust-plaetsen geweest te zijn in Syrien, uyt vergelijckinge van vers 8. Bikeat-Aven, is te seggen, valleye der ydelheyt, Beth-Eden, huys des wellusts, ofte lust-huys. Siet van Eden, Genes. 2. op vers 8. |
| 18 D. den Regent: want sulcx een teecken was van regeringe. Siet Gen. 49. op vers 10. Ezech. 19.11, 14. |
| d 2.Reg. 16.9. |
| 19 Siet 2.Reg. 16. op vers 9. ende vergel. ond. 9.7. |
| |
| 6 Alsoo seyt de HEERE; Om drie overtredingen van e 20 Gaza, ende om viere, en sal ick dat niet afwenden; Om dat sy [mijn volck] 21 gevanckelick hebben wechgevoert 22 met eene volkomene wechvoeringe, om aen Edom over te leveren. |
| e 2.Chro. 21.16, 17. ende 28.18. |
| 20 Siet Iudic. 16. op vers 1. hier onder worden de andere hooftsteden der Philistijnen mede verstaen. siet vers 8. |
| 21 Hebr. om haer gevanckelick wechvoeren, etc. siet 2.Chron. 21.16, 17. ende 28. vers 18. Ioël 3.4, 6. |
| 22 Ofte, [in] eene volkomene gevanckenisse, [haer] overleverende aen Edom. |
| |
| 7 Daerom sal ick een vyer senden in den muer van Gaza, dat sal hare paleysen verteeren. |
| 8 Ende ick sal den inwoonder uytroeyen uyt 23 Asdod, ende dien, die den scepter houdt, uyt As-kelon: ende ick sal mijne 24 hant wenden tegen Ekron, ende het overblijfsel der Philistijnen 25 sal vergaen, seyt de Heere HEERE. |
| 23 Asdod, ende d’andere steden, in dit vers genoemt, waren alle hooft-steden der Philistijnen, inde Schriftuere bekent. |
| 24 Dat is, mijne macht uytstrecken. Siet de maniere van spreken 2.Sam. 8.3. Ezech. 38.11. |
| 25 Hebr. sullen. D. d’overgeblevene sullen vergaen. |
| |
| 9 Alsoo seyt de HEERE; Om drie overtredingen van 26 Tyrus, ende om viere, en sal ick dat niet afwenden: om dat sy [mijn volck] met eene volkomene 27 wechvoeringe hebben overgelevert aen Edom, ende niet gedacht aen het 28 verbont der broederen. |
| 26 Siet Ios. 19. op vers 29. ende wijders van Tyrus Iesa. 23. Ierem. 47.4. Ezech. capp. 26. 27. 28. |
| 27 Vergel. Ioël 3.4, 6. met d’aenteeck. |
| 28 Om dat David ende Salomo met Hiram, den Coninck van Tyrus, een verbondt hadden gemaeckt, ende malkanderen broederen genoemt. Siet 2.Sam. 5.11. 1.Reg. 5.1. ende 9.13. |
| |
| 10 Daerom sal ick een vyer senden in den muer van Tyrus: dat sal hare paleysen verteeren. |
| 11 Alsoo seyt de HEERE; Om drie overtredingen van 29 Edom, ende om viere, en sal ick dat niet afwenden: om dat hy sijnen 30 broeder met den sweerde heeft vervolcht, ende sijne 31 barmherticheden verdorven; ende dat sijn toorm eeuwichlick verscheurt, ende hy sijne 32 verbolgentheyt altoos behoudt. |
| 29 Siet Ies. 21.11. Ierem. 49.7. Ezech. 25.12. Obad. 1. |
| 30 D. bloetverwant, N. Israel ofte de Israeliten, afkomstich van Iacob, Esaus broeder, die der Edomiten vader is geweest. Siet Genes. 21.40. Deut. 23.7. |
| 31 D. de natuerlicke affectie ende mede-dogentheyt, die bloetverwanten malkanderen behooren toe te dragen, ende te bewijsen. |
| 32 Die Esau eerst tegen sijnen broeder Iacob opgenomen heeft, (Gen. 27.41.) ende schandelick van de nakomelingen vervolgt ofte gecontinueert is. Siet Psal. 137.7, etc. |
| |
| 12 Daerom sal ick een vyer senden in 33 Theman: dat sal de palleysen van 34 Bozra verteeren. |
| 33 Siet Ierem. 49. op vers 7. |
| 34 Der Edomiten als Iesa. 34.6. ende 63.1. Ierem. 49.22. want het schijnt gantschlick, datter een ander Bozra geweest is, gehoorende tot Moab. Ier. 48. vers 24. anders (nae sommiger gevoelen) genoemt Bezir, Ios. 21.31. daer vele weyden ende schapen waren. siet Mich. 2.12. ende vergel. 2.Reg. 3.4. ten ware dat de Edomiten Moabs Bozra, door krijchsuchticheyt, als niet verre van hare grenzen gelegen, mochten hebben overmeestert, ende aen haer getrocken. |
| |
| 13 Alsoo seyt de HEERE; Om drie overtredingen der 35 kinderen Ammons, ende om viere, en sal ick dat niet afwenden: om dat sy de swangere [vrouwen] van 36 Gilead hebben 37 opgesneden, om hare 38 lantpale te verwijden. |
| 35 Siet Ier. 49.1. Ezech. 25.2. |
| 36 Siet bov. op vers 3. |
| 37 Verst. onder dese eene grouwelicke soorte van tyrannye, alle d’andere, als bov. vers 3. ende Hose. 14.1. |
| 38 Dewijle der Ammoniten lant aen Gilead grenzede, beyde in’t oosten over de Iordane gelegen. |
| |
| 14 Daerom sal ick een vyer aensteken in den muer van 39 Rabba, dat sal 40 hare palleysen verteeren, met een 41 gejuych ten dage ses strijts, met een 42 onweder ten dage des wervel-wints. |
| 39 Siet 2.Sam. 11. op vers 1. |
| 40 Van de stad Rabba, der Ammoniten hooft-stadt. |
| 41 Ofte, [basuynen-] geklanck, veltgeschrey, alsoo ond. 2.2. |
| 42 Van oorloch, dat haer door Godes swaren toorn haestelick ende schricklick sal overvallen, als een storm, wervel, ofte, draey-wint. siet Iob 9.17. Prov. 1.27. ende 10.25. Hose. 8.7. met d’aenteeck. |
| |
| 15 Ende haerlieder 43 Coninck sal gaen in gevanckenisse: hy, ende sijne Vorsten te samen, seyt de HEERE. |
| 43 And. Malcam. D. der Ammoniten Afgodt, sal wech-gevoert worden in gevanckenisse, nae de wijse der volckeren, wanneer sy een lant overwonnen. siet Iesa. 46.1. Ier. 48.7. ende 49.1, 3. Hos. 10.6. met d’aenteeck. |
