Op deze pagina kunt u de Statenvertaling raadplegen in de editie van 1637 en/of 1657. De edities 1637, 1657 en de GBS-editie kunnen naar keuze parallel worden weergegeven. (Bij parallelweergave worden bij een vers eerst de kanttekeningen met verwijsteksten getoond, daarna de verklarende kanttekeningen.)
| Prophetye tegen de Moabiten, van wegen hare veelvoudige sonden, insonderheyt den ondraechlicken trots ende verachtinge van Godt ende sijn volck, met een bygevoechde belofte. |
| |
| 1 1 TEgen a Moab seyt de HEERE der heyrscharen, de Godt Israëls, alsoo; Wee over 2 Nebo, want sy 3 is verstoort; Kirjathaim is beschaemt, sy is ingenomen: [de 4 stadt] des hoogen vertrecks is beschaemt ende verschrickt. |
| 1 Ofte, van Moab. Vergel. Iesa. cap. 15. ende 16. Ezech. 25.9. Amos 2.1. ende bov. 25.21. ende 27.3. |
| a Ierem. 25.21. ende 27.3. |
| 2 Dese stadt ende de volgende, waren alle over de Iordane in der Moabiten lant gelegen. siet Num. 32.34., etc. |
| 3 D. sal sekerlick verstoort worden, alsoo in’t volgende. |
| 4 Dit duyden sommige op Hesbon, gelegen op eenen grooten hoogen berch, waer van de Moabiten haer meest beroemden als volgt, ofte eene van de principaelste fortressen. And. verstaen Bamoth. uyt Ies. 15.2. ende hier, ond. vers 35. And. den rotzsteen Sela, uyt vers 28. sommige houden ’t Hebr. woort Misgab in den text. |
| |
| 2 Moabs roem van 5 Hesbon en isser niet meer; 6 sy hebben quaet tegen haer 7 gedacht [seggende], komet, ende laet ons haer uytroeyen, datse geen 8 volck [meer] en zy: oock ghy, ô 9 Madmen, sult nedergehouwen worden; het sweert sal achter u her gaen. |
| 5 Eene Conincklicke stadt. Deut. 2.24, etc. van de kinderen Rubens herbouwt. Num. 32.37. And. daer en is geen roem Moabs [meer]; te Hesbon hebben sy, etc. |
| 6 De vyanden hebben besloten Hesbon te vernielen. |
| 7 Dit wort in’t Hebr. aerdichlick gepast op het woort Hesbon, Hebr. Cheschbon, D. gedachte, ende Cheschab is dencken, practizeren: alsoo wort in’t volgende op de stadt Madmen, gepast tiddommi. Madmena, wort Ies. 25.10. (alwaer oock van Moab gesproken wort) genomen voor mist, dreck, ende het Hebr. woort, waer van dit tiddommi komt, heet, afgehouwen, nedergehouwen, uytgeroeyt worden. |
| 8 Vergel. bov. 33.24. ende ond. vers 42. |
| 9 Siet van een ander madmena Iesa. 10.31. |
| |
| 3 Daer is eene stemme des gekrijts van Horonaim: verstooringe ende eene groote 10 breucke! |
| 10 D. verwoestinge, moort, etc. Siet bov. 4. op vers 6. ende 20. |
| |
| 4 Moab is 11 verbroken: 12 hare kleyne [kinderen] hebben een gekrijt laten hooren. |
| 11 Vergel. bov. 17.18. ende 22.20, etc. |
| 12 In’t vrouwlick geslachte. in dese Prophetie wort van Moab somtijts in’t vrouwlick, somtijts in’t manlick geslachte gesproken: alsoo in’t volgende cap. van Ammon, Edom, etc. ende voorts van Babel, Meden, etc. somtijts kander gesien worden op het lant, somtijts op het volck: oock wort het Hebr. woort, dat lant ofte aerde beteeckent, in beyderley geslachten gebruyckt, doch meest in’t vrouwlick. Vergel. ond. 51. op vers 28. |
| |
| 5 Want [in] den opganck van Luhith sal b geween by geween opgaen: want in den afganck van 13 Horonaim, hebben [Moabs] wederpartijders een 14 jammer geschrey gehoort. |
| b Ies. 15.5. |
| 13 Daermen van Luhith afgaet nae Horonaim, gelegen in de leegte, dichte by Luhith. |
| 14 Hebr. geschrey eener breucke, ofte, der verbrekinge. D. een moort, ofte, jammer geschrey der Moabiten, roepende tot malkanderen als volgt. alsoo Iesa. 15.5. And. de vyanden die inbreucke riepen, heeftmen gehoort. |
| |
| 6 Vluchtet, reddet u lieder 15 ziele: ende wordet als de c 16 heyde in de woestijne. |
| 15 D. salveert u selven, alsmen seyt, ofte, uwe persoonen. |
| c Ierem. 17.6. |
| 16 Soo dorre, woest, bloot, ende eensaem als de heyde, ofte een Tamarisch-struyck in de wildernisse, siet bov. 17. op vers 6. Hebr. Aroër. dat oock wel past op de stadt Aroër, waer van ond. vers 19. |
| |
| 7 Want om u vertrouwen op uwe 17 wercken ende op uwe schatten, sult ghy oock ingenomen worden: ende 18 Camos sal henen uytgaen 19 in gevanckenisse, 20 sijne d Priesteren ende sijne Vorsten te samen. |
| 17 Alsoo gebruycken wy oock het woort, wercken, voor alderleye gebouwen, dienende tot vestingen: daer op Moab, als bewoonende meestendeel een plat ende effen lant, seer schijnt toegeleyt te hebben, ende daer op tegen allen aenval vertrouwt, als hier staet. |
| 18 Hebr. Chemosch. der Moabiten Afgodt. Siet Num. 21.29. als oock der Ammoniten. Iudic. 11.24. |
| 19 Ofte, onder de gevangene, ofte, die gevanckelick worden wechgevoert. alsoo ond. vers 11. Vergel. Iesa. 46.1. met d’aenteeck. |
| 20 Sijne, T.w. des Afgodts, Camos, D. die desen afgodt eerden ende aenhingen als haren Heer ende Coninck, dien sijne Vorsten oock worden bygevoegt. alsoo ond. 49.3. Vergel. Hose. 10.5. ende Ezech. 43.7. |
| d Ierem. 49.3. |
| |
| 8 Want de 21 verstoorder sal komen over elcke stadt, dat niet eene stadt ontkomen en sal, ende het dal sal verderven, ende het 22 effen velt verdelgt worden: want de HEERE heeft’et geseyt. |
| 21 De Coninck van Babel. |
| 22 Ofte, platte lant. |
| |
| 9 23 Gevet Moab vederen; want al vliegende sal sy uytgaen: ende hare steden sullen ter verwoestinge worden, dat niemant in de selve en woone. |
| 23 Spottenderwijse gesproken. In plaetse van tegenweer te doen (wil de Propheet seggen) sullense in aller snelheyt soecken t’ontvlieden, als een vogel. |
| |
| 10 Vervloeckt zy, die des 24 HEEREN werck 25 bedriechlick doet: Ia vervloeckt zy, die sijn sweert van den 26 bloede onthoudt. |
| 24 T.w. de uytroeyinge der Moabiten, de Babyloniers van Godt opgeleyt ende bevolen. |
| 25 Hebr. [met] bedroch. D. traeglick, alsoo dat hy sijns meesters last niet en voldoe. Vergel. Prov. 10. op vers 4. ende 12.24, 27. |
| 26 Der Moabiten, dat hy dat selve door ’t sweert niet en soude vergieten. Vergel. bov. 47.6, 7. |
| |
| 11 Moab is van sijner jeugt aen 27 gerust geweest, ende hy heeft op sijn e 28 heffe stille gelegen, ende en is van vat in vat niet 29 geledigt, ende en heeft niet gewandelt in gevanckenisse: daerom is sijn smaeck in hem 30 gebleven, ende sijn reuck niet verandert. |
| 27 D. seker ende sorgeloos, levende op sijn gemack, ende in weelde, (vergel. Amos 6.1.) niet vreesende voor eenigen overlast. Vergel. Prov. 1.32, 33. ende bov. 46.27. alwaer den volcke Godes eene andere gerustheyt belooft wort. |
| e Zepha. 1.12. |
| 28 Ofte, droessem, moer. |
| 29 D. niet afgelaten, afgesteken van ’t een vat in’t ander. eene gelijckenisse van den wijn genomen, de sin is, dat Moab van den beginnen af in sijn lant gebleven zijnde, rijck ende weeldich, machtich ende trotz geworden is, als de volgende woorden verklaren. |
| 30 Hebr. gestaen. |
| |
| 12 Daerom, siet de dagen komen, spreeckt de HEERE, dat ick hem 31 vreemde gasten sal toeschicken, die hem in vreemde plaetsen sullen voeren; ende sijne vaten ledigen, ende haerlieder 32 vlesschen in stucken 33 slaen. |
| 31 Ofte, omloopers, wandelaers, die hem sullen doen omloopen ende swerven in vreemde landen. Vergel. bov. 2.20. met d’aenteeckeninge. |
| 32 Verst. wijnvlesschen. Siet bov. 13.12. |
| 33 Ofte, stroyen. Siet Iudic. 7. op vers 19. |
| |
| 13 Ende Moab sal beschaemt worden van wegen 34 Camos: gelijck als het huys Israëls beschaemt is geworden van wegen 35 Beth-El, 36 haerlieder vertrouwen. |
| 34 Siet bov. vers 7. |
| 35 D. over het afgodisch gulden kalf van Bethel, ende d’afgoderie, die sy daermede bedreven. Siet 1.Reg. 12.28, 29, etc. |
| 36 D. daer op sy haer vertrouwen stelden |
| |
| 14 Hoe sullet ghy seggen; Wy zijn f helden, ende 37 dappere mannen ten strijde? |
| f 1.Reg. 12.29. |
| 37 Hebr. mannen der dapperheyt, ofte, kloeckheyt. |
| |
| 15 Moab 38 is verstoort, ende [uyt] 39 sijne steden 40 opgegaen, ende de keure sijner jongelingen is ter 41 slachtinge afgegaen: spreeckt de Coninck, wiens naem is HEERE der heyrscharen. |
| 38 D. Daer doch Moab haest moet verstoort worden: ende soo in’t volgende. |
| 39 Hebr. hare. Siet op vers 4. |
| 40 D. opgebroken, wechgetogen. And. hare steden zijn in roock opgegaen. D. brandt. ofte, [de verstoorder] heeft hare steden beklommen. |
| 41 Om geslacht te worden. Vergel. ond. 50.27. |
| |
| 16 Moabs 42 verderf is nae by om te komen: ende sijn 43 quaet haestet seer. |
| 42 Als bov. 46.21. |
| 43 Der straffe. D. onderganck. |
| |
| 17 Beklaget hem, alle ghy die rontom hem zijt, ende alle die sijnen 44 name kennet: segget; Hoe is 45 de stercke staf, de cierlicke stock verbroken? |
| 44 Die wetet, hoe beroemt ende vermaert hy geweest is. Siet Gen. 6. op vers 4. |
| 45 Hebr. de staf der sterckte, stock der cierlickheyt, ofte, des cieraets. Dat is, dat machtich ende magnifijck volck, ofte, Coninckrijck. |
| |
| 18 Daelt neder uyt [uwe] heerlickheyt, ende woont in 46 dorst, ghy 47 inwoonersse, ghy dochter van 48 Dibon: want Moabs verstoorder is tegen u opgetogen; hy heeft uwe vestingen verdorven. |
| 46 D. in dorre plaetsen, in gebreck van alles. |
| 47 Vergel. bov. 46.19. met d’aenteeck. |
| 48 Oock een stadt der Moabiten, gelegen op eenen berch. siet Ies. 15. op vers 2. |
| |
| 19 Staet aen den wech, ende siet toe, ghy inwoonersse van 49 Aroër: Vraegt den vluchtenden [man] ende d’ ontkomene [vrouwe], segt, 50 Wat isser geschiet? |
| 49 Gelegen aen de beke Arnon. Deut. 2.36. |
| 50 Om dat ghy dus verbaest vluchtet? eene levendige beschrijvinge van ’t gene in sulcken tijt omgaet, ende aldaer geschieden soude. |
| |
| 20 Moab is beschaemt, want 51 hy is 52 verslagen, g huylet ende krijtet; verkondiget te 53 Arnon, dat Moab verstoort is. |
| 51 Hebr. sy. |
| 52 Ofte, verschrickt, ontsett. |
| g Ies. 16.7. |
| 53 Een stadt gelegen aen ’t geberchte, daer den oorspronck der beyde beken Arnons was, hebbende den selven naem. |
| |
| 21 Ende het 54 oordeel is gekomen over het 55 vlacke lant: over Holon, ende over Iaza, ende over Mephaath, |
| 54 D. de straffe. siet Deut. 19. op vers 6. ende Prov. 19. op vers 29. alsoo ond. vers 47. |
| 55 D. platte lant: sulck een contreye was in Moab, alsoo genoemt: de volgende namen, zijn alle namen van steden der Moabiten: men houdt, dat de Moabiten de selve alle, ofte met gewelt, ofte met consent des Conincx van Assyrien weder hebben ingenomen, na dat de 10 stammen in Assyrien waren wechgevoert: wantse by Davids tijt t’ondergebracht zijnde (2.Sam. 8.2.) ende daer na rebellerende, weder waren overheert van Ioram, etc. 2.Reg. 3.4. etc. |
| |
| 22 Ende over Dibon, ende over Nebo, ende over Beth-Diblathaim, |
| 23 Ende over Kiriathaim, ende over Beth-gamul, ende over Beth-Meon, |
| 24 Ende over Kerioth, ende over 56 Bozra: Ia over alle steden van Moabs lant, die verre ende die naeby zijn. |
| 56 Niet der Edomiten (als ond. 49.13. ende elders dickwijls) maer der Moabiten. sommige houden ’t voor Bezer, Iosu. 21.36. |
| |
| 25 Moabs 57 hoorn is afgesneden, ende sijn 58 arm verbroken: spreeckt de HEERE. |
| 57 Siet Deut. 33. op vers 17. ende in’t bysonder Psal. 75.11. |
| 58 Siet Iob 22. op vers 8. ende in’t bysonder Psal. 37.17. |
| |
| 26 Maket hem 59 droncken, om dat hy sich 60 groot gemaeckt heeft tegen den HEERE: so sal Moab [met de handen] 61 klappen in sijn uytspousel, ende hy selfs sal oock ter 62 belacchinge zijn. |
| 59 Ghy Babyloniers. T.w. uyt den beker van Godts toorn. siet bov. 25.15, 16. ende Ies. 63.6. |
| 60 Tegen Godt ende sijn volck met woorden ende wercken gebraveert heeft. Vergel. Psal. 35.26, 27. met d’aenteeck. ende ond. vers 42. |
| 61 Als onsinnige dronckaerts, die ter aerden nederstortende met de handen klappen ende plassen in haer eygen uytspousel. And. sich omwentelen. |
| 62 Gelijck hy te vooren Godts volck plach te belacchen, als volgt. |
| |
| 27 Want en is u niet Israël [ter] 63 belacchinge geweest? was hy onder de 64 dieven gevonden, dat ghy u [soo] 65 beweegdet, van der tijt af dat uwe woorden van hem waren? |
| 63 Ia vryelick, wil de Heere seggen: verst. als Israël wiert gestraft ende gevanckelick wechgevoert. |
| 64 Op de daet van een diefstal ontdeckt ende betrapt, dien men plach te bespotten? Siet bov. 2.26. ende Iob 30.5. |
| 65 Ofte, schuddedet van vreuchde, als ghy van hem propoosten hieldt, spottende met sijne elenden, gelijck Edom met Iuda. |
| |
| 28 Verlatet de steden, ende woonet in de 66 steenrotze, ghy inwoonders van Moab: ende wordet gelijck eene duyve, die in de 67 doorgangen van de mont eenes hols nestelt. |
| 66 Dit houden sommige voor eene fortresse gelegen in ’t Suydt-eynde aen de woestijne van Moab, die oock vermelt zy, Iesa. 16.1. ende gemeent bov. vers 1. andere nemen ’t in ’t gemeyn van steenrotzen, ofte, klippen. |
| 67 Dat is, aen de zijden, in de kloven, spleten, gaten. |
| |
| 29 68 Wy hebben Moabs h hoovaerdye gehoort, (hy is seer hoovaerdich;) sijne trotsheyt, ende sijne hoovaerdye, ende sijnen hoochmoet, ende sijns herten hoocheyt. |
| 68 Vergel. Ies. 16.6, 7. |
| h Ies. 16.6. |
| |
| 30 Ick kenne sijne 69 verbolgentheyt, spreeckt de HEERE, 70 maer niet alsoo: sijne 71 grendelen en doen ’t soo niet. |
| 69 Ofte, oploopenden, overloopenden toorn. |
| 70 Vergel. Ies. 16.6. sulcke maniere van spreken gebruycktmen oock in onse tale, van yemant, die met al sijn voornemen vermetelick meynt door te dringen: soo niet, hy en salder soo niet mede door, ’t laet sich soo niet doen, leugens en willen ’t hem niet doen, etc. And. (om dat de Hebr. woordekens ken, ende baddim, oock andere beteeckeninge toelaten) aldus: maer daer en is geene vasticheyt, sijne grendels (daer op hy sich verliet) en maken geene vasticheyt, beyds in eenen goeden sin, T.w. dat Moab met al sijn pracht ende ydelen troost bedrogen sal uytkomen. |
| 71 D. sijne ydele vergeefsche raetslagen, al sijn ingebeeldden toeversicht. Vergel. Psal. 7.15. |
| |
| 31 Daerom sal ick over Moab huylen, ja om gantsch Moab sal ick krijten: over de lieden van 72 Kir-Heres 73 salmen suchten. |
| 72 Sommige houden dit voor een ander stadts naem in Moab, alsoo genoemt, om datse eenen tichelsteenen muer hadde. Vergel. Ies. 16.7, 11. |
| 73 Ofte mompelen, binnens monts spreken, piepen: gelijckmen wel doet in een onverwacht ongeval, droeffenisse, verwonderinge, etc. And. sal [mijn herte] suchten. |
| |
| 32 74 Boven ’t geween van Iaëzer sal ick u beweenen, ghy wijnstock van Sibma: uwe 75 wijnrancken zijn over zee gegaen, sy hebben gereyckt tot aen Iaëzers zee: [maer] de 76 verstoorder is gevallen op uwe somer-vruchten, ende op uwen wijn-oogst. |
| 74 D. noch meer als Iesaias geweent heeft over Iaëzer. Siet Ies. 16.9. And. uyt, ofte, met het geween van Iaëzer: D. gelijck Iesaias gedaen heeft, ick sal mijn geween uyt het sijne nemen, my neffens hem daer in voegen. etc. |
| 75 Ofte, jonge scheuten, looten, planten, gelijckmen met edele wijnstocken pleegt te doen: aldus spreeckt de Propheet, om dat in de contreye der stadt Sibma vele schoone wijngaerden waren, ende niet verre van daer lach Iaëzer aen de beke Arnon, die van daer voorts liep door de zee, dat is, het meyr, van Iaëzer, tusschen Iaëzer ende Aroër. ende over dit meyr in ’t Noord-oosten stellen sommige oock vele wijnbergen, welcker planten van Sibma derwaerts mogen overgebracht zijn: ofte, andersins ten lande uytgevoert. |
| 76 De Babylonier. |
| |
| 33 So dat de i blijtschap ende verheuginge uyt het 77 vruchtbaer velt, naemlick uyt Moabs lant, 78 wechgenomen is: want ick 79 hebbe den wijn doen ophouden uyt de 80 cuypen; men sal geen [druyven] treden met 81 vreuchden-geschrey: het vreuchden-geschrey en sal geen 82 vreuchden-geschrey zijn. |
| i Iesa. 16.10. |
| 77 Hebr. Carmel. siet bov. 2. op vers 7. |
| 78 Hebr. versamelt. siet Psal. 26. op vers 9. |
| 79 D. ick sal maken datter geen wijn en zy, dit zijn Godts woorden. |
| 80 Of, Wijnbacken. siet Ioël 3. op vers 18. |
| 81 Hebr. Hedad. siet bov. 25. op vers 30. |
| 82 Maer veel eer een moortgeschrey gelijck. |
| |
| 34 Van wegen Hesbons gekrijt tot Eleale toe, tot Iahaz toe, hebben sy hare stemme 83 verheven, van k Zoar tot aen Horonaim, die 84 driejarige veerse: want oock de wateren van 85 Nimrim sullen tot verwoestingen worden. |
| 83 Hebr. gegeven. |
| k Iesa. 15.5, 6. |
| 84 Welcker stadts inwoonders soo lijvich, vet, dertel ende weeldich zijn, als een jonge gladde driejarige veerse. Vergel. Ies. 15.5. ende bov. 46.20. |
| 85 Siet Ies. 15.6. eenige stellen de stadt Nimrim met dese wateren, by de doode zee, tusschen de beke Arnon, ende de beke Zered, in ’t Suyd-eynde van Moab. Vergel. oock Num. 32.3, 36. Ios. 13.27. |
| |
| 35 Ende ick sal in Moab 86 doen ophouden, spreeckt de HEERE, dien die [op] de 87 hoochte offert, ende die sijnen Goden roockt. |
| 86 D. maken datser niet meer en zijn. |
| 87 Den Afgodischen Tempel van Baal Peor was op eenen hoogen berch, aen welckes voet de stadt Bamoth Baal lach. D. Baals hoochten. |
| |
| 36 Daerom sal mijn herte over Moab getier maken als 88 de fluyten; oock sal mijn herte over de lieden van Kirheres getier maken als de fluyten: 89 om dat het 90 overschot, [dat] 91 hy gemaeckt hadde, verloren 92 is. |
| 88 Ofte, pijpen, daermen klaechliederen op speelde. |
| 89 Alsoo worden de Hebreeusche woordekens elders oock bequamelick genomen voor om dat, ofte, dewijle. siet Gen. 38.26. Num. 10.31. ende 14.43. Psal. 42.7. Siet oock Psal. 45. op vers 3. ende 8. |
| 90 Ofte, overvloet. T.w. van allerley rijckdom dien hy verkregen hadde. |
| 91 N. Moab. |
| 92 Hebr. verloren zijn. T.w. de overvloedelick verkregene, ofte, overvloeyende goederen, dat in den sin deser woorden is ingesloten. |
| |
| 37 Want 93 alle l koppen zijn kael, ende alle baerden afgecortt: op alle handen zijn m insnijdingen, ende op de lendenen is een sack. |
| 93 Hebr. alle kop, is kaelheyt, item, baert etc. dit waren alle teeckenen van rouwe ende hertenleet. siet bov. 16. op vers 6. ende Gen. 3.7. op vers 34. |
| l Ies. 15.2, 3. |
| m Ier. 47.5. |
| |
| 38 Op alle 94 daken Moabs, ende op hare straten is 95 overal misbaer: want ick heb Moab verbroken als een 96 vat daermen geenen lust aen en heeft, spreeckt de HEERE. |
| 94 Die in die landen plat waren. Siet Deut. 22. op vers 8. |
| 95 Hebr. hy geheel. |
| 96 Als bov. 22.28. |
| |
| 39 Hoe is 97 hy 98 verslagen? 99 sy huylen: hoe heeft Moab den 100 necke [met] 101 schaemte gewendt? Alsoo sal Moab allen, die rontom hem zijn, tot belachinge ende tot eene ontsettinge worden. |
| 97 Moab. Hebr. sy. |
| 98 D. in stucken geslagen, verplettert, ofte, verschrickt, ontsett. |
| 99 And. aldus: huylet, ofte, sy huylen, [seggende] hoe is sy verslagen? ofte, hoe is sy verslagen? [hoe] huylense. |
| 100 Vluchtende voor den vyant. |
| 101 And. hoe heeft Moab den necke gewendt? hy is beschaemt. ofte, hoe is hy beschaemt? |
| |
| 40 Want soo seyt de HEERE; Siet, 102 hy sal 103 snel vliegen als een n Arent: ende hy sal sijne vleugelen over Moab uytbreyden. |
| 102 De vyant, de Babylonier, sal u haestelick overkomen. |
| 103 Siet Psal. 18. op vers 11. ende vergel. bov. 4.13. ende ond. 49.22. Ezech. 17.3. Hos. 8.1. |
| n Ier. 4.13. |
| |
| 41 104 Elck een der steden is gewonnen, ende elck eene der 105 vasticheden is ingenomen: ende 106 het herte van Moabs Helden sal te dien dage wesen, als het herte eener vrouwe, die in 107 noot is. |
| 104 Hebr. de steden is gewonnen, ofte, ingenomen. D. elck eene der steden sal etc. als volgt. And. Kerijoth. als bov. vers 24. |
| 105 Ofte, burchten, sloten. |
| 106 Alsoo ond. 49.22. |
| 107 Van baren, kints nooden, als bov. 22.23. ende ond. 49.22. etc. |
| |
| 42 Want Moab sal verdelgt worden, 108 dat hy geen volck en zy: om dat hy sich 109 groot gemaeckt heeft tegen den HEERE. |
| 108 Als bov. 33.24. ende in dit cap. vers 2. |
| 109 Siet boven vers 26. |
| |
| 43 De 110 vreese, ende de kuyl, ende het strick: over u, ghy inwoonder van Moab, spreeckt de HEERE. |
| 110 Hier zijn drie woorden in ’t Hebr. die malkanderen seer gelijcken, pachad, pachath ende pach. welcke aerdicheyt wy in onse tale niet en konnen navolgen. alsoo Ies. 24.17. |
| |
| 44 Die 111 van de vreese ontvliedt, sal in den kuyl vallen, ende die uyt den kuyl opkomt, sal in’t strick gevangen worden: want ick sal over haer, over Moab, het jaer van haerlieder besoeckinge brengen, spreeckt de HEERE. |
| 111 Hebr. van ’t aengesichte der vreese. |
| |
| 45 Die voor [’s vyants] macht vluchteden, 112 bleven staen in de schaduwe van Hesbon: maer een o 113 vyer is uytgegaen van Hesbon, ende een vlamme 114 van tusschen Sihon, ende heeft de hoecken Moabs, ende den schedel der 115 kinderen des gedruys verteert. |
| 112 D. namen haren toevlucht inde Conincklicke stadt Hes bon, meynende aldaer gebercht ende beschermt te zijn. |
| o Num. 21.28. |
| 113 Siet Num. 21.28. De sin is, gelijck te dier tijt d’overheeringe des lants van Hesbon begon, so sal’t nu oock geschieden, sulcx dat sich daer niemant sal konnen bergen. |
| 114 D. uyt het midden der stadt, die Sihon den Moabiten eertijts benomen, ende aldaer als Coninck geregeert hadde. Num. 21.26. |
| 115 Der Moabiten, die soo groot gewoel maeckten, ende soo hooge pochten ende snorckten. Vergel. bov. 46.17. met d’aentek. |
| |
| 46 116 Wee u, Moab: het volck van 117 Camos is verloren: want uwe sonen zijn wechgenomen in gevanckenisse; oock zijn uwe dochters in gevanckenisse. |
| 116 Siet Num. 21.29. ende bov. op vers 7. |
| 117 Siet bov. vers 7, 13. |
| |
| 47 Maer in’t laetste der dagen, sal ick Moabs 118 gevanckenisse 119 wenden, spreeckt de HEERE. 120 Tot hier toe is Moabs oordeel. |
| 118 Ofte, gevangene wederbrengen. |
| 119 Dit mach wel eenichsins mede passen op eenige tijtlicke ofte lichamelicke herstellinge, maer siet principalick op de geestelicke verlossinge, welcker sy door de predicatie des Euangeliums neffens andere volcken souden deelachtich worden. Vergel. ond. 49.6, 39. |
| 120 D. (als wy spreken) dus veel zy gesproken van Moabs straffe. Siet bov. op vers 21. |
